Column De Fusie in De Morgen van zaterdag 30 september 2023

De fusie

Kernfusie is in de natuurkunde het samensmelten van atoomkernen, waarbij een zwaardere atoomkern met een hoger atoomnummer (en dus een ander chemisch element) wordt gevormd.

Kernfusies hebben al wel eens tot ongecontroleerde ontploffingen geleid, maar zijn evengoed onderdeel van de (goede, nou ja) werking van een kernbom.

Getroffen door een atoombom, zo voelt het wielrennen de hangende fusie tussen Soudal-QuickStep en Jumbo-Visma aan. Maar wat als hiermee, weliswaar laat getimed, de keiharde economische logica wordt gevolgd?

Het wielrennen is ontegensprekelijk met de neus op de feiten gedrukt als armlastige sport waar de echt grote internationale bedrijven, met uitzondering van Ineos, liever uit wegblijven. Te complex, te veel kosten, te weinig inkomsten, te oud publiek, onoverzichtelijk, als straatsport in de verdrukking, zowel qua veiligheid als logistiek, en ook nog eens met een discutabel trackrecord inzake gezondheid, zoals recent nog eens bleek.

Met als gevolg dat de ploeg die dit jaar alle grote rondes heeft gewonnen met drie verschillende renners (de grand tour slam is een nieuwe mijlpaal in het cyclisme) er moeilijk in slaagt om een nieuwe hoofdsponsor te vinden. En daarom gemakshalve de piste exploreert van samengaan met een van de grootste concurrenten, die toevallig wel een mooie sponsor heeft.

Armoede in het kwadraat, je kunt het niet anders benoemen. Nog een geluk dat ‘de koers’ in bepaalde Europese regio’s zoals Vlaanderen een passie is, anders was deze sport al lang verbannen naar het sportieve rariteitenkabinet. Om aan te geven hoe (on)belangrijk dat wielrennen in internationaal opzicht is, de Franse sportkrant L’Équipe (organisator van de Tour de France) heeft tot gisteren (pas op zondag 1 oktober, late toevoeging) nog met geen woord gerept over de aanstaande fusie. Alsof in het voetbal Manchester City en PSG gesprekken zouden voeren om samen te gaan en L’Équipe daar niks van zegt.

Inmiddels heerst grote onrust in het wielerpeloton. Waar het nieuws dat zondagavond eerst op Wielerflits verscheen nog kon worden afgedaan als een kwakkel of voorbarig, lijkt alles erop te wijzen dat de rook afkomstig is van een flink vuur. De internationale wielerunie UCI heeft zo goed als bevestigd dat ze op de hoogte is. Bij de ploegen, althans in de Belgische atoomkern, is gecommuniceerd dat er niet veel te melden valt, maar dat er te gepasten tijde meer nieuws volgt.

Om te weten wat en wie achter die plannen zit, zou het goed zijn om te weten hoe dit nieuws is gelekt. Uit de meegeleverde details kon je afleiden dat het niet zomaar een toevallig aan de tapkast opgevangen hintje was. De tactiek was: gooi de atoombom en we zien wel wat overblijft en wie rechtstaat.

Patrick Lefevere kunnen we uitsluiten. Zijn reactie na Anderlecht-Club was ongemakkelijk en evasief. Zijn rol in deze fusiesoap is van in het begin overschat. Als minderheidsaandeelhouder ondergaat hij, zoveel is nu zeker, en misschien gaat hij finaal zelfs ten onder.

Algemeen directeur Richard Plugge van Jumbo-Visma lijkt ook niet het type om via Wielerflits de kaarten op tafel te gooien. Het lek komt dan eerder van ontevredenen binnen Jumbo-Visma.

Maar wat als dit uit de hoek en uit de koker van Soudal-QuickStep-hoofdaandeelhouder Zdenek Bakala zelf komt? Hij heeft met Bessel Kok alvast een Nederlandse raadgever die de weg naar de media kent.

Iedereen gaat er nu gemakshalve van uit dat Jumbo-Visma de dans leidt, dat zij bij de fusie de betaalstructuur worden waaronder de nieuwe ploeg zal functioneren. Maar de urgentie is bij Jumbo-Visma, dat via de hoofdsponsor Jumbo in erg vieze papieren zit.

Het is daar alle hens aan dek en cash sparen sinds topman Frits van Eerd van de eigenaarsfamilie even in de gevangenis heeft gezeten. Straks moet hij samen met een handlanger verschijnen op beschuldiging van witwassen en dat is nog wat anders dan een discussietje met de belastingen, laat dat duidelijk zijn. Jumbo mag dan wel een contract hebben voor 2024, het is lang niet zeker dat het daaraan kan en wil voldoen. Vandaar de haast.

Enter Bakala. Die zou, aldus een betrouwbare bron, uitgekeken zijn op Lefevere en hoe die zijn ploeg leidt, maar – als dat klopt, is het verrassend – lang nog niet op het wielrennen. Dat de fusiegesprekken hebben plaatsgevonden in Wenen heeft alles te maken met de man die deze paringsdans leidt, en dat is onmiskenbaar Bakala.