Column Gym-model-gym in De Morgen van zaterdag 7 oktober 2023

Gym-model-gym

De wereldkampioenschappen gymnastiek in Antwerpen zijn door een Belgische bril bekeken een sof geworden, voor de Gymfed, voor de atleten, voor de trainers, voor het Belgian Olympic Team, voor de organisatie en eenieder die op een Belgisch feestje had gehoopt.

Eerst was er het slechte nieuws dat Nina Derwael maar net op tijd klaar zou geraken en dus op dit WK niet onmiddellijk favoriet was op haar eigen gouden nummer. Vervolgens kwam enkele dagen voor het event de droge melding dat haar gehavende schouder nog eens uit de kom was geschoten en dat ze forfait moest geven.

Daar bovenop moest ook Lisa Vaelen afhaken met klierkoorts en dan waren er enkele andere kleine en minder kleine acrootjes en bobootjes die roet in het eten kwamen gooien voor de andere leden van de ploeg.

Resultaat: na olympische deelname in Rio 2016 en Tokio 2020/21 een zeventiende plaats op het WK en dus geen olympisch ticket voor Parijs 2024 voor de vrouwenploeg. En ook geen olympisch startbewijs voor de mannenploeg, maar dat was min of meer te verwachten, hoewel ze maar een half punt tekortkwamen.

In Rio in 2016 was de Belgische vrouwenploeg nog twaalfde geëindigd op twaalf, maar ze waren erbij en betaalden leergeld. Vijf jaar later in Tokio stonden ze na de kwalificaties vijfde en mochten ze naar de finale. Daarin eindigden ze achtste. Na afloop spraken de technisch verantwoordelijken in Tokio over de volgende Spelen. In Parijs, daar zou het team op de top van zijn/haar kunnen moeten zijn.

Niet dus. Voorlopig telt Belgian Olympic Team twee Belgische gymnasten, twee mannen nog wel. Luka Van den Keybus haalde een ticket op naam binnen voor de all-roundcompetitie volgend jaar in Parijs. Door de vijftiende plaats van het team is er nog een tweede quotaplaats voor België voorbehouden en die moet nog worden ingevuld.

Voor de vrouwen wordt het bang afwachten. In het meest gunstige scenario zou België nog twee gymnasten kunnen afvaardigen: Nina Derwael nominatief en nog een quotaplaats.

De vraag is of het meest gunstige scenario met de broodnodige topprestaties op wereldbekers en het EK er wel in zit. Een gerepareerde schouder waarvan de gewrichtsbanden een beetje zijn ingekort mag dan wel in theorie sterker zijn dan voorheen, zo’n blessure blijft nazinderen, niet het minst in het hoofd.

Nina Derwael weet ook als geen ander dat ze jarenlang heeft gespot met de heersende gymwetten en dat ze nooit tien jaar of langer aan de wereldtop zal staan zoals Simone Biles. Biles is 1m42, Derwael 1m70, slank maar toch een en al spieren. Het soortelijk gewicht van spieren, jawel, is zwaarder dan van vet. In theorie is Nina Derwael met haar 1m70 niet geschikt voor de artistieke gymnastiek, maar ze was als aanstormend talent zo begaafd dat de trainers haar toch in hun ploeg wilden. Terecht. En met groot succes.

De keerzijde is wel dat in haar favoriete nummer de torsie- en tractiekrachten op lijf, leden en vooral gewrichten het zwaarst zijn. Haar blessure mag niet verwonderen en was wellicht niet te vermijden.

De kans is reëel dat Derwael begin januari weer rond, over en onder haar brug met ongelijke leggers door het zwerk zweeft. De kans is al minder groot dat ze tegen Parijs 2024 weer de libel is die ze ooit was. Dan nog blijft ze Belgiës mooiste (in de betekenis van grootste) olympisch goud ooit. Haalt ze Parijs en turnt ze daar het toernooi van haar leven, dan zullen woorden tekortschieten om deze letterlijke en figuurlijke grande dame van het gymnastiek te bewieroken.

Er is ook geen reden om het gymmodel in vraag te stellen. Neen, het was niet altijd model-gym. Er zijn fouten gemaakt, en die zijn met flinke tegenzin toegegeven, maar het gymfabriekje aan de Blaarmeersen heeft onmiskenbaar talent voortgebracht en heeft een topsportcultuur neergezet waar verder op gebouwd kan worden.

Vandaag loopt het gymmodel tegen zijn beperkingen aan en die zijn inherent aan een te kleine talentvijver, met precies genoeg toppers die een voor een op het slechtst denkbare moment uitvallen. De olympische cyclus van Rio was er een van leergeld betalen, die van Tokio verliep goeddeels in chaos maar eindigde toch in een triomf, de cyclus van Parijs viel door pech in het water.

Het Vlaamse gymmodel met zijn goede en slechte kanten heeft gewerkt, en als die Franse toptrainers Kiefer/Heuls willen en kunnen blijven, laat hen dan blijven. Gym is niet de enige sport die in dit land een terugval kent. Geen reden om alles wat ooit heeft gewerkt meteen in vraag te stellen, want dan ben je nog verder van huis. Op naar Los Angeles 2028.