Sociologisch experiment

---

De NBA is vorige week aan het seizoen 2023-’24 begonnen. Het belooft een heel interessante jaargang te worden. Aan het einde van de rit zullen we weten of:

– de ouder wordende Golden State Warriors nog één keer kunnen vlammen;

– de regerende kampioenen Nikola Jokic en de Denver Nuggets na hun eerste titel eendagsvliegen zijn;

– Luka Doncic een domoor was toen hij vorig jaar voor vijf jaar bijtekende bij de Dallas Mavericks;

– Giannis Antetokounmpo ook een domoor was toen hij vorige week aan 58 miljoen dollar per jaar bijtekende;

– Toumani Camara uit Brussel evenveel minuten blijft krijgen als in het seizoensbegin;

– de French freak Victor Wembanyama een hype dan wel een blijver is;

– LeBron James er aan het einde van het seizoen mee ophoudt.

James opende deze competitie. Dat doen ze prima in de NBA, de Lakers mochten meteen op bezoek bij de kampioen. Vorig jaar was dat altijd een garantie op spannende wedstrijden, maar de Nuggets wonnen wel alle vijf de confrontaties, waaronder een 4-0 in de play-offs. In onze nacht van dinsdag op woensdag werd het in Denver 119-107.

Meer dan welke andere competitie doet de NBA er alles aan om competitief evenwicht te bewaren. Niet simpel in een sport waar op ongeveer tweehonderd doelpogingen gemiddeld tachtig keer per wedstrijd wordt gescoord.

De NBA is ook een sociologisch experiment als meest inclusieve want zwartste competitie van de planeet. In de VS is 73 procent van alle professionele sporters opgeteld blank, 8,9 procent is zwart. In de NBA is 70,4 procent van de spelers zwart. Dat zou een daling van 7 procent zijn vergeleken met tien jaar geleden, maar dat is niet het hele verhaal. Vanaf 2016 hebben de statistici ook een gemengde categorie opgetuigd. Dat eerste jaar ging het om 1 procent. Dit jaar heeft bijna 10 procent van de NBA-spelers twee of meer verschillende etnische afkomsten, en bijgevolg hebben acht op de tien basketballers in de NBA (West-)Afrika in het DNA.

Het overaanbod van zwarte spelers is volgens mij een verhaal van nurture en nature. Nurture als sociologisch fenomeen met stadskinderen die hun vaardigheden ontwikkelen op achterafpleintjes. From rags to riches via de oranje bal. De pleitbezorgers van het welbevinden zullen het niet graag horen, maar een competitieve, darwinistische, ja zelfs af en toe toxische omgeving blijft een goede leerschool.

Daarnaast, en daar zullen dan weer anderen van steigeren, zijn er onder de zwarte atleten met hun vaak langere ledematen en hoger zwaartepunt (een fysiek voordeel) meer geschikte fenotypes voor deze sport.

De NBA is de werkgever die het beste betaalt: geen andere competitie parkeert meer atleten (15) in de top 50 van de best betaalde sporters wereldwijd. American football genereert veel meer geld, maar heeft ook veel meer personeel. In de NBA hebben de ploegen vijftien dikke contracten op de payroll en dan houdt het op. Bovendien zijn de atleten ongeveer halfnaakt en erg herkenbaar, geschikter dus voor reclamedoeleinden dan de geharnaste NFL-spelers.

De NBA: een zwart spel voor een wit publiek. Geen enkele andere competitie heeft zoveel zwarte hoofdcoaches. Vorig jaar waren dat er vijftien, voor het eerst in de geschiedenis van alle wereldwijde topsportcompetities één meer dan blanke coaches. De teams zijn wel allemaal in handen van oude witte rijke mannen, tot zover de inclusie.

Van vrouwen geen spoor bij die eigenaars, tenzij als minderheidsaandeelhouders. Er was tien jaar lang één zwarte eigenaar, de godheid Michael Jordan. Tot deze zomer. Toen heeft Jordan zijn meerderheidsaandeelhouderschap omgezet in een mini-aandeel. In 2012 kocht hij de zieltogende Hornets voor 275 miljoen dollar. Volgens zakenblad Forbes en anderen zou hij voor deze verkoop 3 miljard hebben opgestreken en dat voor een soort Westerlo van de NBA, een team dat in geen jaren ook maar in de buurt van de play offs is gekomen.

Tot slot nog deze vreemde tegenstelling. De laatste vijf meest waardevolle spelers (MVP’s) van de competitie waren van niet-Amerikaanse origine. De regerende MVP heet Joel Embiid van de Philadelphia 76ers, een Kameroener. Vorig jaar in juli nam hij een Frans paspoort omdat hij daar familie heeft wonen. De Fransen wreven zich in de handen met het oog op de Olympische Spelen. Tot hij in september ook Amerikaans staatsburger werd. Op 5 oktober van dit jaar maakte de Kameroens-Franse Amerikaan bekend dat hij voor Team USA en zeker olympisch goud kiest. Die open vraag is alvast beantwoord.