Column Olifant in de kleedkamer in De Morgen van zaterdag 21 oktober 2023

Olifant in de (kleed)kamer


In de hitte van het moment verscheen deze week een bericht en dat werd o zo gretig overgenomen. De Marokkaanse voetballer Noussair Mazraoui moest van Bayern München in zijn eentje trainen. Hij was gestraft. Mazraoui had een pro-Palestijnse post geplaatst op Instagram. Het ging om een vers uit de Koran. “Denk niet dat Allah onverschillig is tegen zij die onrecht plegen. De dag komt dat hun ogen in afschuw bevriezen.”

Of zoiets. Vast slecht vertaald, maar u hebt ongeveer mee welke misdaad Mazraoui heeft gepleegd en waarvoor hij, aldus CDU’er Johannes Steiniger, terstond weg moet bij Bayern en als het even kan ook het land moet worden uitgewezen.

In Bild – jawel Bild – kwam de voetballer aan het woord. “Redelijk ontgoochelend dat ik moet uitleggen waarvoor ik sta. Ik klaag aan dat duizenden onschuldige mensen worden vermoord, dat is nog wat anders dan terrorisme of Hamas verdedigen.” Bayern heeft na een dagje gerommel zand over het hele voorval gegooid. Het bevestigde wel wat door aandachtige observatoren was opgemerkt: Mazraoui traint voorlopig alleen. Omdat hij geblesseerd is.

Aan de andere kant van de plas ging het er ook allesbehalve genuanceerd aan toe. Abdelrahman Sameh is een Egyptische zwemmer die uitkomt voor de Amerikaanse universiteit Notre Dame. Sameh is een topper, haalde eerder al een medaille op de Jeugd Olympische Spelen, zwom een finale op het laatste WK en op 15 oktober won hij de 50 meter vlinderslag op de World Cup. Daarna kwam hij met volgende quote: “Ik weet niet hoe en of ik dat wel moet vieren. Er worden momenteel Palestijnse broers en zussen vermoord.”

Sameh postte dit na een week van onophoudelijk bombarderen van Gaza. Hij vergeleek ook de historische score inzake aantal doden bij beide partijen en in die voorlopige stand leiden de Palestijnen ‘glansrijk’, zoals bekend. Daarop eiste de Israëlische zwembond excuses en zette de wereldzwembond World Aquatics aan tot actie, ook tegen de Tunesische olympische kampioen Ahmed Hafnaoui die een fondsenwerving voor Gaza op zijn sociale media had gelinkt.

Dan was er ook Karim Benzema, die door de Franse minister van Binnenlandse Zaken werd beschuldigd van banden met de moslimbroederschap, een organisatie die ooit diende als springplank voor de oprichting van Hamas. En nog in Duitsland werd Anwar El Ghazi door zijn club Mainz op non-actief gezet omdat hij het had over de genocide door Israël ten koste van de Palestijnen.

Of genocide nu de juiste omschrijving is voor wat de staat Israël al zeven decennia de Palestijnen aandoet, is niet duidelijk. Of genocide de juiste omschrijving is voor wat de Palestijnen de Joden toewensen, al acht decennia (van in de Tweede Wereldoorlog met de bedenkelijke rol van grootmoefti en Hitler- aanhanger Amin al-Hoesseini), is ook voor discussie vatbaar. Of alle voornoemde atleten zo uit de bocht gingen dat doodsbedreigingen aan hun adres op hun plaats waren, is dan weer twijfelachtig.

Er zijn in deze problematiek twee partijen en ze hebben allebei een beetje gelijk en allebei heel erg ongelijk. Daarom is het een beetje naïef om uit de lucht te vallen als Arabieren in dit vreselijke conflict vooral wijzen op het leed dat de eigen bevolkingsgroep moet ondergaan.

Omgekeerd is het even naïef om verbaasd te zijn dat Israeliërs zich een hoedje zijn geschrokken van de barbaarsheid waarmee Hamas tekeer is gegaan en zonder veel poeha stellen dat alle Gazanen maar naar de Sinaï moeten. Een neutrale waarnemer kan niet anders dan vaststellen dat Arabieren en Israeliêrs (in toevallige volgorde) elkaar liever dood dan levend zien. Pijnlijk, maar het is niet anders.

Het is ronduit wereldvreemd om plots te schrikken dat een polarisering die de hele wereld verdeelt zowaar ook de sportmiddens heeft bereikt. Zo’n politieke olifant in de kleedkamers is geleden van het Balkan-conflict nu al meer dan dertig jaar geleden. Toen konden Kroaten/Bosnische moslims/Bosnische Serviërs/Bosnische Kroaten/Servische Kroaten en Serviërs tout court geregeld elkaars bloed wel drinken. Voeg daar de andere moslims nog aan toe, die de kant van hun Bosnische geloofsgenoten kozen, en de chaos was soms compleet.

KAA Gent is de bekendste club waar momenteel de twee gepolariseerde partijen een kleedkamer delen: Omri Gandelman steunt Israël en Tarik Tissoudali (en de andere moslims allicht) zijn eerder op de hand van de Palestijnen. Geef ze eens ongelijk? Ook naïef misschien, maar als het verlangen naar vrede groter is dan de hang naar wraak, dood en vernieling, wat zou het dan mooi zijn als ze zich gezamenlijk achter een vredesboodschap scharen.

Column Olympisch vredevol in De Morgen van maandag 16 oktober 2023

Olympisch vredevol


Volgend jaar organiseert Parijs de Olympische Spelen. Fantastische stad zonder meer – laatst nog vastgesteld bij een preolympische verkenning – maar of het ook fantastische Spelen worden?

Het is de derde keer dat de olympische familie Parijs aandoet. In 1900 koos baron Pierre de Coubertin meteen voor zijn thuisstad en in 1924 landde het circus er al opnieuw. 2024 komt dus precies honderd jaar na de redelijk tumultueus verlopen Spelen van 1924, de eerste editie die last had van de mondiale geopolitiek en de eerste die politiek werd gerecupereerd.

De Amerikanen arriveerden met een grote ploeg op een hele grote boot, waarop ze zowaar konden ‘trainen’, een nieuw fenomeen waar de Europeanen en vooral de Britse gentry op neerkeken. Bovendien zonderden ze zich af, hadden ze geen boodschap aan het eerste olympisch dorp en logeerden ze hoofdzakelijk in de chique Parijs hotels.

Toen er tegelijkertijd ook nog eens vanuit de VS kritiek kwam op Frankrijk omdat die overwinnaar van de Eerste Wereldoorlog in weerwil van eerdere afspraken het Duitse deel van de Elzas maar bleef bezetten (en daar nooit meer is vertrokken) ging het hek helemaal van de dam. Bij de openingsceremonie werden de Amerikanen massaal uitgefloten, een primeur voor de olympische beweging.

De openingsceremonie volgend jaar zou op de Seine moeten doorgaan, iedereen welkom, 600.000 bezoekers moeten de parade van de atleten (een boottocht dus) kunnen aanschouwen. Dat lijkt tegen de huidige geopolitieke achtergrond steeds minder een goed idee.

Na negen rustige Spelen, waarbij alle landen (een akkefietje niet te na gesproken) zich van hun beste en vredevolste kant presenteerden, wordt alles weer anders. In de voorbije twee jaar is de sport vijftig jaar terug geflitst, terug naar de tijd van boycots, politieke kapingen, lange oorlogen en polarisatie alom.

Vorige week vergaderde het Internationaal Olympisch Comité in Mumbai in India en nam het daar een aantal besluiten. Bij ons werd vooral gefocust op de mogelijke introductie van cricket, flag football en lacrosse op de Spelen van Los Angeles in 2028, maar veel vroeger die week passeerde nog een ander bericht. De Mongoliër Saeid Mollaei mag veranderden van nationaliteit: hij wordt Azerbeidzjaan en zal dus volgend jaar voor Azerbeidzjan aantreden.

Dat is dan zijn derde paspoort, want Mollaei is van geboorte Iraniër. Op het WK in Tokio in 2019 verordonneerde zijn overheid dat hij de halve finale moest verliezen, om zo niet in de finale tegen de Israëliër Sagi Muki te moeten vechten. Goed voor België, want hij moest verplicht verliezen van Matthias Casse en die vocht (en verloor) de finale.

Mollaei ontvluchtte Iran en kreeg asiel in Duitsland. Muki feliciteerde hem voor zijn moed en op zijn beurt bedankt Mollaei de Israeliër voor zijn steun. Ze gingen daarna zelfs samen op de foto en noemen zich sindsdien best friends.

Zo olympisch vredevol zal het er volgend jaar niet aan toe gaan. Zoals de oorlog in de Gazastrook één lange strafexpeditie dreigt te worden, komt er geheid protest van moslimatleten, misschien zelfs boycots van moslimlanden. De Israëlische ploeg zit na de aanslagen van München 1972 nu al verstopt in het midden van het atletendorp binnen een aparte veiligheidsperimeter waar ook de Amerikanen deel van uitmaken. Je kan er van op aan dat in Parijs de hele veiligheidskwestie nog een stukje erger wordt, evenals de protesten en boycots tegen de Israëliërs.

Nog een beslissing die tussen de plooien van sportgebeuren viel: het IOC heeft het Russische olympisch comité (ROC) geschorst. De reden? Omdat ze de zogeheten ‘olympische raden’ van de bezette gebieden Loehansk, Donetsk, Cherson en Zaporizja bij hun eigen ROC hadden gevoegd.

Het IOC haastte zich om eraan toe te voegen dat er nog geen beslissing is genomen over de deelname van onafhankelijke Russische atleten, maar ook dat is een kwestie van tijd. Straks zal de lat zo hoog komen te liggen dat geen enkele Russische atleet er nog over kan.

Neem nu de voorwaarde om openlijk te verklaren dat ze niks te maken hebben met die hele oorlog van hun land. Welke Rus of Russin zal dat aandurven? Stel je voor, naar Parijs afreizen na een niet al te beste voorbereiding, daar een pakje slaag te krijgen – Rusland presteert elke Spelen slechter – en dan terug moeten vliegen naar Moskou nadat je openlijk Poetin en het Rode Leger bent afgevallen. Zover zal het hopelijk niet komen. Ook nog afgelopen week raakte bekend dat de Russische dopingbestrijding nog steeds niet voldoet. In Parijs horen geen Russische atleten thuis, ook geen ‘brave’. De wereldsport is al een tijdje beter af zonder Russen.