Sportlente/zomer 2024

Eind deze week beginnen we aan wat de heetste sportlente en -zomer ooit kan worden, tenzij alles tegenslaat. Wat dan? De comeback van corona. Bijvoorbeeld. Nog: een massale vulkaanuitbarsting die de helft van de wereld thuis houdt. Of alle topatleten die één na één worden geveld door een mysterieus blessurevirus. De oorlog in Oekraïne, als die escaleert zijn we ook nog niet thuis.

Neen, laten we er gemakshalve en voor de gemoedsrust van uitgaan dat er niet te veel misloopt, dat we de mooiste vier sportmaanden van deze 21ste eeuw voorgeschoteld krijgen.

Tenzij de occasionele blessure/val/misser/blunder. Een plotse twistie zou ook kunnen, weten we sinds Tokio.

Kijkt u even mee wat u allemaal mag verwachten. Heel uitzonderlijk voor deze rubriek worden ook voorspellingen geformuleerd. In augustus kunnen we deze bijdrage dan evalueren, desgevallend naar de prullenmand verwijzen of de status van geniaal toekennen.

1. Giro d’Italia

Zaterdag gaan ze van start. De Giro is al het eerste event dat min of meer is getroffen door calamiteit. Althans vanuit Belgisch oogpunt, want de kans is klein dat Pinco Pallino (Jan met de pet in het Italiaans) wakker ligt van de afwezigheid van Wout van Aert, tenzij Pinco heel wat van koers kent.

Wie zal die Giro winnen? Laten we, omwille van wat nog moet komen, hopen op Tadej Pogacar, en dat hij minstens wacht tot etappe acht naar Prati di Tivo om de zooi op achterstand te rijden. Maar vooral dat hij niet valt en zijn hele zomer om zeep helpt.

Voorspelling: ‘Pogi’ wint.

2. Champions’ play-offs

Het is spannend in ons nationaal voetbal. Wie het zal halen? Iedereen is het gegund, Union misschien nog het meest. Oké, het heeft een buitenlandse eigenaar uit de gokbusiness, maar die Tony Bloom lijkt het goed voor te hebben met Union.

Als het Union niet wordt, dan is het Club Brugge gegund, meer dan Anderlecht dat aan een geldinfuus hangt en daar nog wel voor zal boeten. Club is toch de best geleide en best voetballende ploeg van het land, als ze tenminste aan het voetballen gaan. Een bijkomende reden om het Club te gunnen is dat het gezeur over de drukke play-offs dan zal verstommen. De enige reden om het Club niet te gunnen is Bart Verhaeghe, met ruime voorsprong de engste mens in het Belgische voetbal.

Voorspelling: Club kampioen.

3. Champions League-finale

De topkandidaten zijn Real Madrid en PSG. De underdogs zijn Borussia Dortmund en Bayern München.

Voorspelling: een sympathy vote voor Bayern.

4. Euro 2024

Wat doen de Rode Duivels? Welnu, simpel: het kan vriezen en het kan dooien. Eerste ronde eruit kan, maar is weinig waarschijnlijk. Europees kampioen kan ook. Er is meer talent dan ooit, behalve achterin en daar komt weleens een bal.

Een finale Duitsland-Nederland zou mooi zijn, net als in 1988, met Nederland weer als winnaar, maar nogal wat andere landen zijn beter aan het voetballen dan die twee. Een finale Frankrijk-Engeland is de logica.

Voorspelling: Frankrijk Europees kampioen.

5. Tour de France

Het peloton zal divers zijn. Niet eens een handvol renners die denken te kunnen winnen, Tadej Pogacar en Jonas Vingegaard op kop, als die laatste tenminste is hersteld van zijn wekenlange hospitalisatie. Egan Bernal heeft ook nieuwe moed, maar verder?

Een ander deel renners zal proberen om een rit te winnen en op te vallen. Nog een aantal renners zal gaandeweg de Tour gebruiken om kilometers te vreten met het oog op de olympische wegrit en wellicht de laatste zware Tour-week aan zich voorbij laten gaan.

Als Wout van Aert in de Tour start, zal hij tot die laatste categorie behoren, maar zal hij evengoed op ritwinst mikken. In welk segment Remco Evenpoel thuishoort, is niet duidelijk. het godenkind van Schepdaal wil in de Tour kijken waar zijn ambities in de toekomst zullen stranden. Of niet.

Als hij goed voorbereid aan de start komt, kan hij zelfs meedoen voor het podium en met wat geluk voor winst. In alle andere gevallen zullen ze met hem rekening moeten houden. Disruptie is met hem nooit veraf. Als hij maar zijn Spelen niet hypothekeert.

Voorspelling: Pogacar wint zijn derde Tour.

6. Olympische Spelen

Voorspelling: het wordt een zootje. Frankrijk ontgoochelt, de VS domineren als nooit tevoren. België haalt geen zeven medailles. Wout van Aert klopt wel Mathieu van der Poel voor een medaille, wellicht voor goud.

Wat een mooie lente en zomer in het verschiet, niet? En dan hebben we het nog niet eens gehad over Roland Garros, Wimbledon en het WK softbal.

Dopingvaticaan

Het is vandaag meer dan ooit het Westen tegen het Oosten. De nieuwe koude sportoorlog is niet aanstaande, hij is al een tijdje begonnen.

De nieuwste rel is een week oud en blijft de internationale sportgemoederen beroeren. De hamvraag? Zijn de Chinese zwemmers in 2021 terecht vrijuit gegaan voor een positieve plas op TMZ of trimetazidine, een middel voor hartlijders?

Drieëntwintig Chinese zwemmers hebben in juni 2021 bij een preolympische competitie een positieve plas afgeleverd, allemaal op TMZ. Die competitie vond plaats in Shijiazhuang, dus op Chinese bodem, en de controle werd afgenomen door het Chinese antidopingagentschap Chinada, dat de positieve resultaten heeft doorgemeld aan het wereldantidopingagentschap WADA.

Uiteindelijk nam WADA vrede met de uitleg van Chinada, en die luidde dat alles erop wees dat het om een vorm van contaminatie ging. De gevonden hoeveelheden waren extreem laag en fluctueerden van dag tot dag.

WADA kon niet naar China afreizen omwille van covid-reisbeperkingen en de uitgestelde Olympische Spelen van Tokio kwamen er snel aan. WADA aanvaardde de uitleg van Chinada en besloot niet te vervolgen. Zaak geklasseerd. Dacht men.

Tot bijna drie jaar later iemand bij WADA meende te moeten lekken naar de Duitse zender ARD, waarop die de vrienden van The New York Times mee in het bad trok en die twee brachten afgelopen weekend het verhaal van wat nu sinds een week de WADA-China-cover-up of het WADA-China-complot heet.

Inmiddels weet men dat 13 van de 23 positief geteste zwemmers hebben deelgenomen aan de Spelen van Tokio en dat ze samen vijf medailles hebben gewonnen, waaronder drie gouden. China eindigde toen als vierde land met zes zwemmedailles.

De reactie liet niet op zich wachten. Zwemmers uit de VS schreeuwden het uit dat ze waren bedrogen, een Brit vroeg om een levenslange straf, de Duitse minister van Sport vroeg een onderzoek en Travis Tygart, de baas van het Amerikaanse antidopingagentschap, zag zijn kans schoon om WADA aan de schandpaal te nagelen.

Waarop WADA dan weer dreigde met een rechtszaak en het openbaar maken van eerdere contaminatiegevallen die in het voordeel van Amerikaanse atleten waren geklasseerd. Zoals die ene vreemde TMZ-case van een Amerikaanse atlete die nog nooit haar land had verlaten, maar positief was op een middel dat alleen in Oost-Europa wordt gebruikt. Voorlopige uitkomst: het is Oost tegen West. Wie we nog niet hebben gehoord in kamp-Oost zijn de Russen. Die vragen zich nu af waarom WADA strenger was voor hen dan voor de Chinezen.

TMZ is het middel waarop de Russisch kunstschaatsster Kamila Valijeva in de aanloop naar de Winterspelen in 2022 werd betrapt en voor wie ook het argument contaminatie (haar opa nam dat middel enzovoort) werd aangevoerd. Dat werd niet aanvaard. Valijeva zit momenteel een vierjarige straf uit.

Er zijn er wel meer, ook in het Westen, die vinden dat Valijeva toen de prijs betaalde voor het Russische pariastatuut ten gevolge van de vele dopingschandalen. Volgens specialisten is het fysiologische onzin om TMZ in sporten als kunstschaatsen en zwemmen als doping te beschouwen.

Positief is dat het de verbranding van glucose zou bevorderen boven die van vetzuren, althans bij wie last heeft van een slecht pompend hart of van angina pectoris (hartbeklemming). Of dat ook helpt bij gezonde mensen, en zeker bij disciplines die door de aard van de inspanning zo al een beroep doen op maximale glucoseverbranding, is altijd al betwijfeld.

Bovendien zitten de sporters niet te wachten op de meest voorkomende bijwerkingen zoals spierstijfheid, beven en trage bewegingen. Doping moet logisch zijn inzake substantie, werking en timing, en als die drie elementen afwezig zijn en bovendien de gevonden hoeveelheden uiterst laag, dan is de kans erg groot dat het om contaminatie via supplementen gaat.

De beslissing van WADA om destijds de Chinese uitleg te aanvaarden en niet te vervolgen kun je kwalificeren als schuldig verzuim, maar evengoed als moedig. Tegelijk is ze niet helemaal consequent. In België heeft veldrijder Toon Aerts net twee jaar uitgezeten voor een product dat onvrijwillig in zijn urine is terechtgekomen. Wielrenster Shari Bossuyt is net begonnen aan haar twee jaar voor hetzelfde product, waarvan de controlerende instantie en sportbond toegeven dat het om contaminatie gaat.

Het kan natuurlijk niet dat je zwaarder wordt gestraft omdat de ene bond (UCI) en het ene land (Frankrijk) heiliger willen zijn dan de dopingpauzen door een strakke toepassing van de reglementen terwijl het doping-Vaticaan, WADA, wel afwijkt van de strikte aansprakelijkheid.

Historisch abnormaal

Sportverslaggeving hangt aan elkaar van overdrijvingen. Een sporter die al of niet toevallig iets speciaals presteert, is al snel een fenomeen, een goede prestatie wordt wereldklasse of – nog erger – historisch. Deze week werd de kwalificatie van Club Brugge voor de halve finales van de Conference League als historisch bestempeld.

Hulde aan Club Brugge, dat wel. Het heeft in twee wedstrijden op een zeer overtuigende manier PAOK Saloniki opzijgezet. 1-0 thuis en 0-2 ginds, dat was een heel sterke prestatie, zeker gezien het giftige sfeertje dat was ontstaan nadat een stel Griekse heethoofden door Brugse waterkanonnen was afgekoeld in de heenwedstrijd.

Ook, en niet het minst, omdat Club in de heenwedstrijd zichzelf niet genoeg had beloond, onder meer door een strafschop te missen en andere kansen de nek om te wringen, in de eerste plaats door Igor Thiago. Wat zullen ze blij zijn in Westkapelle dat ze die al voor 37 miljoen euro hebben verkocht. Zijn vervanger Ferran Jutglà kreeg eergisteren twee kansen en het stond 0-2.

Maar goed, historisch, daar hadden we het over. Club Brugge, de club met de grootste omzet en de beste spelerskern van de Belgische competitie, die weliswaar misschien geen kampioen zal worden omdat ze te laat van trainer wisselde, heeft het gehaald van de leider in de Griekse competitie. Anders gesteld: de tiende voetbaleconomie van Europa heeft het gehaald van de negentiende voetbaleconomie van Europa.

Moeten we dat niet eerder als normaal bestempelen dan als historisch? Een blik op de geschiedenis verdient daarom nog niet het predikaat historisch en die blik leert dat Club de eerste Belgische ploeg is in 31 jaar die tot de halve finales van een Europese beker doorstoot. Moeten we dat niet eerder als abnormaal bestempelen dan als historisch? Of historisch abnormaal dat het zo lang heeft geduurd voor er een opvolger van Antwerp FC werd gevonden?

Moeten we het ook niet een beetje normaal vinden – en dus evenmin historisch – dat de tiende voetbaleconomie van Europa er eindelijk een keertje in slaagt om drie jaar na de creatie van een Europese derde klasse een team bij de laatste vier te krijgen?

Ten slotte: is het niet normaal dat Club Brugge erin slaagt om in de poule met Lugano uit Zwitserland, Bodø/Glimt uit Noorwegen en (het toen zieltogende) Besiktas uit Turkije bovenaan te eindigen, waarna het in de achtste finales de maat kon nemen van Molde FK, ook uit Noorwegen? En vervolgens eergisteren van PAOK Saloniki?

De kwalificatie van Club vorig seizoen voor de achtste finales van de Champions League, in een groep met FC Porto, Bayer Leverkusen (nu kampioen) en Atlético Madrid, dat was eventueel historisch te noemen. Zoals ook de zeven goals die ze daarna tegen Benfica om de oren kregen, maar dat is een ander verhaal.

Overigens is de prestatie van Antwerp in 1992-’93 nog steeds iets hoger in te schatten en niet alleen omdat het team het ook tot de finale schopte. Het verloor van Parma, dat jaar derde in de Serie A, met 3-1. Antwerp kwam uit in de Beker der Bekerwinnaars. Dat was toen de Europese tweede klasse A, daarnaast was er nog een tweede klasse B, de UEFA Cup.

De Conference League is vandaag de Europese kneusjesliga waarin negen keer minder geld te verdienen valt dan in de Champions League en waarin de gebuisden van de grote competities kat en muis spelen met de betere teams van de kleinere competities. Gelukkig is dit voetbal en wint heel af en toe de muis.

De muis Club Brugge moet nu in de halve finales tegen de grote Italiaanse kat Fiorentina, momenteel tiende in de Serie A, en als het dat overleeft wellicht tegen de nog grotere kat Aston Villa, vierde in de Premier League.

De Brugse voorzitter Bart Verhaeghe opperde meteen dat de competitie nu maar moet wijken voor zijn belangen. Club Brugge vraagt uitstel van zijn competitiewedstrijden voorafgaand aan de halve finales. In een door Euro 2024 erg dwingende kalender is dat een kansloze missie.

Daar heeft Verhaeghe inmiddels een patent op. Denk aan Uplace, het Club-stadion en zijn niet-aflatende kruistocht tegen de play-offs. Verhaeghe wil geen play-offs meer omdat hij vindt dat die belangrijke wedstrijden interfereren met de eindfase van de Europese competities. Hij vergeet daarbij het opzet van competities en bekers: spanning tot aan het einde, waardoor die hoogtepunten altijd en in alle sporten samenvallen.

Conclusie: laat Verhaeghe uitrazen, stuur een bloemetje naar Westkapelle omdat hij zo goed voor de Belgische coëfficiënt heeft gezorgd en laat het daarbij.

Bach en Co(e)

Oneindig veel belangrijker dan het speelveld van de sport – het is toch altijd hetzelfde met dat winnen, verliezen, gelijkspelen, records… – is het politieke schaken in de coulissen van de sport. Van die allesbehalve achterhoedegevechten hebben we deze week weer een sterk staaltje gezien door de voorzitter van World Athletics.

Dat is de Brit Sebastian – Seb voor de vrienden – Coe, meervoudig goudenmedaillewinnaar (1.500 meter, Moskou 1980 en Los Angeles 1984). Na zijn voorbeeldige sportcarrière is hij met volle overgave in het politieke leven gestapt, organiseerde tussendoor de succesvolle London Olympics van 2012 en trok nadien de corrupte internationale atletiekbond uit het drijfzand.

Vorige week gaf hij een schot voor de boeg als voorzitter van de belangrijkste olympische sportbond: World Athletics zal de 48 winnaars van de gouden atletiekmedailles in Parijs 50.000 dollar premie uitkeren.

Dat is een primeur voor de Olympische Spelen, althans de moderne versie. In de antieke oudheid kregen de winnaars in Olympia een lauwerkrans op het hoofd en prijzen in natura. Twee en drie bestonden niet en van een olympisch diploma voor de eerste acht was al helemaal geen sprake.

Van 50.000 dollar per gouden medaille zal World Athletics niet failliet gaan. Dat kost hen in totaal 2,4 miljoen dollar. Voor de laatste olympiade tussen Rio 2016 en Tokio 2021 kregen ze 40 miljoen vanuit de olympische pot gestort. Voor de huidige olympiade zal dat in de buurt van de 45 miljoen liggen. Daarnaast hebben ze nog eigen inkomsten.

Coe heeft al gezegd dat hij voor Los Angeles ook zilver en brons wil vergoeden. Wellicht is hij dan niet meer aan zet want in 2027 zou hij moeten aftreden na drie termijnen van vier jaar, met de nadruk op ‘zou’.

De hele rest van de olympische beweging schrok zich een hoedje, niet het minst het Internationaal Olympisch Comité (IOC) dat vierjaarlijks 590 miljoen dollar van zijn inkomsten doorstort naar de olympische zomerbonden. Ter bevordering van de sporten, zo was altijd de bedoeling, en niet om aan atleten uit te delen.

“Neen, ik heb niet overlegd met de andere bonden,” gaf Coe nog mee, “wij doen gewoon wat wij goed vinden en wij vinden dat we mee moeten met de veranderende tijden.” Waarmee hij impliciet aangaf dat de rest van de olympische wereld (en dan in de eerste plaats het IOC) niet mee is met zijn tijd.

Coe kan zich dat permitteren. Zijn machtsbasis is het atletiek. Ooit werd hij getipt als de opvolger van Jacques Rogge, maar hij was toen nog niet eens lid van het IOC. Hoewel hij al in 2004 op het vinkentouw zat als gezicht van de bid voor Londen 2012 en later als organisator en voorzitter van het Britse olympisch comité werd hij pas IOC-lid in 2020.

Dat was rijkelijk laat en tactisch niet toevallig van de huidige IOC-voorzitter Thomas Bach, die kort na zijn aantreden in conflict kwam met zijn voormalige vriend. Nadat was gebleken dat de Russen al jaren bedrog pleegden bij de dopingbestrijding pakte Coe in het atletiek Rusland veel harder aan dan het IOC en won hij de populariteitscontest.

Coe wordt dit jaar 68 en de leeftijdslimiet waarbij IOC-leden verplicht moeten afhaken ligt bij 70. Daar kan in het geval van een voorzitter van worden afgeweken, maar voorzitter worden vanuit een gewoon IOC-lidmaatschap is nooit eerder vertoond. Alle verkozen voorzitters hadden op het moment van hun kroning een zitje in de executive board of waren zelfs ondervoorzitter. Daar is Coe vooralsnog niet geraakt.

De (Angelsaksische) lobby die Coe graag sportpaus zag worden, heeft het niet gehaald, zoveel is duidelijk. In dat kader moet je zijn genereuze geste aan de atleten zien. Dat hele sportpolitieke gedoe speelt zich ook af tegen de achtergrond van wat in 2025 staat te gebeuren. Normaal moet IOC-voorzitter Bach dan na twaalf jaar de fakkel doorgeven, maar hij wil wat graag een extra vier jaar.

Daarna wil hij zijn legacy versterken door actief een vrouw als IOC-voorzitter te promoten. Kirsty Coventry draagt zijn voorkeur weg. Een vrouw, Afrikaanse (uit Zimbabwe), lid van het executief en net zoals hij olympisch kampioen. Voor die extra vier jaar van Bach zou het Olympisch Handvest even moeten wijken, maar daar is nog al van afgeweken.

Vanuit België moeten we daar alvast niet tegen protesteren. Bachs grote voorbeeld Juan Antonio Samaranch haalde in 1997 dat kunstje van vier jaar extra uit omdat hij zijn gedroomde opvolger (Rogge) nog niet op de polepositie voor het voorzitterschap had gekregen. Met het gekende succes.

Supervoetbal

Wat was me dat, dinsdag- en woensdagavond? Die Champions League! Real Madrid tegen Manchester City: 3-3. Paris Saint-Germain tegen Barcelona: 2-3. Die snelheid, die skills, die tactische omzettingen, die wissels, die goals, dat spektakel kortom.

Voor Real-City op dinsdag moest je nog op zoek naar RTL Club, omdat die van VTM maar geld hadden voor halve rechten, en als dat niet de reden is zullen ze het wel laten weten. Goed, voortaan mag dat RTL Club mee op de lijst met favoriete zenders.

Op woensdag zat het Europese topvoetbal weer gewoon op het tweede kanaal van VTM. Op RTL was het commentaar in het Frans, op VTM 2 was Aster Nzeyimana maar een halve wedstrijd te horen. Die zal zijn kas hebben opgevreten, maar de storing stoorde niet. Zelfs zonder commentaar waren die twee keer honderd minuten van de beste sport die dit jaar op televisie te zien was.

Hier wil je elke week naar kijken. Het contrast met zondag, met Club Brugge-Anderlecht (veel goede wil en intensiteit, maar evenveel geknoei) en aansluitend het compleet oninteressante Westerlo-AA Gent was gigantisch. Dat heet niveauverschil en daar zijn goede, vooral economische redenen voor.

Voetbal is niet de enige sector die te maken heeft met economische wetmatigheden, maar voor wat je betaalt in de McDonald’s kun je vooralsnog niet in een sterrenrestaurant terecht. In het voetbal wel. Meer zelfs, voor de McDonald’s van het voetbal, onze pintjesliga, betaal je extra. Voor het Europese driesterrenvoetbalmenu dat midweeks wordt geserveerd volstaat het kabelabonnement, als je dat al zou nemen, want gratis streamen kan ook.

Oké, je kon voor Real-City ook betalen bij Proximus en dan kreeg je Nederlandstalig commentaar van Peter Vandenbempt en Gert Verheyen. Geen idee of dat ook kan als telenetter, maar nog eens 19 euro per maand, ook al is het commentaarduo top, is van het goede te veel.

Verheyen had daags na de wedstrijd een interessante opmerking. “Ik denk dat we gisteravond een voorsmaakje hebben gekregen van waar die grote clubs naartoe willen als ze over een Super League spreken. Dit is het voetbal van de toekomst, op het allerhoogste niveau.

“In zo’n decor, het dak gesloten, is dat een totaalspektakel. Je weet op voorhand dat de artiesten je zullen soigneren. Dat is hoe de topclubs de toekomst zien. En na gisteren kun je hen eigenlijk geen ongelijk geven.”

Eindelijk iemand met voetbalroots die het licht heeft gezien. Er is geen enkele reden, behalve achterhaalde traditie en romantiek, waarom die Super League er niet zou mogen komen. Ook een halve Super League zal dan niet meer op VTM te zien zijn, maar voor dat superspektakel mag je flink meer geld vragen dan nu het geval is.

Televisierechten voor een Super League zouden drie keer meer waard zijn dan de 2,6 miljard euro die de Champions League nu genereert. Als de Premier League al de helft meer televisierechten kan ophalen dan de UEFA, dan is 8 miljard in overeenstemming met de televisierechten die voor de Amerikaanse profsporten worden betaald.

Met toevoeging van enkele Amerikaanse teams kan de Super League de eerste echte wereldwijde teamcompetitie worden. Met die teams erbij kun je in de lucratieve Amerikaanse markt inbreken en een veelvoud van de huidige Amerikaanse voetbalrechten (NBC betaalt 450 miljoen euro voor de Premier League) verdienen.

Twee jaar geleden werd het idee van een Super League gelanceerd. Zelden is in Europa zoveel archaïsche en protectionistische prietpraat verkocht als toen. De Super League komt er. Ooit. De vraag is niet of ze er komt, maar wanneer. Of ze gesloten dan wel open zal zijn, is een al even achterhaald verhaal. Zonder een superliga af te sluiten op economische en in te delen op geografische gronden kun je de infrastructurele voorwaarden zo formuleren dat alleen toplocaties met topteams in aanmerking komen.

Een quasi gesloten supercompetitie met vooraf gegarandeerde superinkomsten die nauwelijks afhangen van de prestaties kan het spektakel alleen maar ten goede komen. Dat zien we nu al in de Champions League. Nog voor in september de eerste bal rolt weten de deelnemende teams zich al voor 65 procent van hun inkomsten verzekerd.

In de Amerikaanse profsporten levert een titel, laat staan de eindstand, de ploegen geen extra inkomsten op. Toch plooien de basketbalspelers van de NBA zich straks dubbel in de play-offs omdat de successen afstralen op hun extrasportieve inkomsten. Dat is de weg die het voetbal moet inslaan. Het Belgische voetbal zal van die Super League geen deel uitmaken. Niet de clubs, wel de betere spelers, en de consument natuurlijk.

Antireclame

Eens in de zoveel tijd, je ontkomt er niet aan, moeten we het in deze rubriek over vrouwensport hebben. Na ampel overleg met de gestelde lichamen van deze krant gaat deze column over de Red Flames. Die hebben vrijdag gevoetbald tegen Spanje en moeten morgen tegen Denemarken.

Eerst wat eerder verschenen proza ter contextualisering. Zoals: vrouwensport moet niet worden afgemeten aan een mannelijke meetlat. Ja, het is allemaal wat trager en minder krachtig, maar atletiek, zwemmen en veel andere sporten bewijzen dat competitie tussen gelijkwaardige tegenstanders best wel beklijvend kan zijn.

Of nog: vrouwenvoetbal heeft een probleem vergeleken met pakweg vrouwenvolleybal en vrouwenbasketbal en dat komt door het strikt mannelijke kader waarbinnen die sport wordt beoefend. Speel met andere ballen, andere doelen en op een kleiner veld en de vrouwenversie wordt heel wat aantrekkelijker.

Maar ook: elke vrouwelijke international in de sport moet (desnoods van overheidswege) een salaris krijgen om haar sport voltijds te kunnen beoefenen teneinde zich maximaal te kunnen ontwikkelen.

En: elke profclub in het voetbal zou een vrouwenafdeling moeten hebben, van jeugd tot eerste elftal, waarbij de speelsters van het eerste elftal hun sport professioneel kunnen beoefenen. Een club als KV Mechelen, die zijn vrouwenafdeling wil opdoeken waarna de vrouwen zelf een crowdfunding beginnen, heeft geen bestaansrecht op het hoogste niveau. (Dat laatste standpunt was hier nog niet verschenen, want het voorval is vrij recent.)

Ten slotte nog wat tegengas: het gelijkschakelen van inkomsten van topsportende vrouwen en mannen, dat klinkt mooi maar is economische onzin. Een degelijke basisvergoeding voor internationals, gelijk voor mannen en vrouwen, dat moet de basis zijn. Kevin De Bruyne moet niet meer krijgen van de KBVB voor een interland dan Tessa Wullaert. Wat daar bovenop komt (een hele hoop) is onderhevig aan de wet van vraag en aanbod. Topsport is nu eenmaal een industrie en in topsport is de man de maat der dingen.

Een voorbeeldje: wij hebben het in de media altijd over de lucratieve Amerikaanse WNBA, waar enkele van onze Belgische basketbalspeelsters hun strepen hebben verdiend of nog steeds verdienen. Strepen wel, maar geen groot geld; in Turkije verdien je al een pak meer. De WNBA wordt in leven gehouden door de grote NBA. Tel alle salarissen van alle WNBA-speelsters in alle twaalf WNBA-ploegen bij elkaar en je komt nog niet aan de helft van het salaris van de best betaalde basketballer, Steph Curry.

Finaal, de ultieme disclaimer: er is geen enkele mannelijke journalist die meer vrouwelijke topsportsters heeft geïnterviewd dan ondergetekende – ook voor de aanstaande Spelen staan meer vrouwen op het lijstje dan mannen – en mijn vrouw is voormalig volleybalinternational. Dus neen, ik ben niet misogyn, maar ik ken na al die jaren in dit vak wel iets van (vrouwen)sport.

U hebt het grotere plaatje? Oké dan, tijd voor de crux: wat zaten die Red Flames afgelopen vrijdag op dat eerste VRT-net te doen? Dat ze op televisie komen, goed zo. Elke interland (mannen en vrouwen) moet op televisie, maar mag niveau nog een beetje een criterium zijn?

Vrijdag, tegen Spanje, ook gekeken? Het was beschamend, zoals eerder in en tegen Nederland (4-0) en zowat elke keer toen het er echt om ging. Zeven goals tegen krijgen thuis, het zou genoeg moeten zijn om aan de middenstip onder het gras te kruipen en zo de kleedkamer op te zoeken.

Het ergste is nog dat de Red Flames laffer voetballen dan de allerlafste Rode Duivels van de jaren zeventig en tachtig: met zijn allen achteraan, de boel dichtmetselen en hopen op een zeldzame uitbraak van Wullaert. Hoe vaak zal die klasbak al niet hebben gedacht: was ik maar honderd kilometer meer naar het noorden geboren?

Jawel, de Flames hebben een keertje Nederland geklopt en ook een keertje Engeland, maar dat komt omdat vrouwenvoetbal zo mogelijk nog oneerlijker is dan mannenvoetbal. In die wedstrijden zijn onze waakvlammetjes er ook niet aan te pas gekomen. Meer dan twintig schoten op doel moeten toestaan en nooit 30 procent balbezit. Tegen Spanje zaten ze dichter bij de 20 procent en stonden ze in een schietkraam.

Dat kan gebeuren, dat heet niveauverschil, maar hoe moeten die hockeysters, volleybalspeelsters en basketbalspeelsters zich voelen? De Red Flames mogen op VRT 1 in primetime antireclame maken voor hun sport en voor zichzelf, maar wie wel de wereldtop het vuur aan de schenen legt of er zelfs gewoon van wint wordt geregeld naar het onvindbare Ketnet of de Sporza-site verbannen.

Het moet anders (deel 2)

Marc De Cloedt, ook bekend als Marec, tekent elke dag in Het Nieuwsblad een cartoon voor de tweede pagina en eentje voor de sportpagina. Zijn cartoon gisteren: de achtergrond is een beetje blauwe lucht met hele donkere bergen. Daarvoor een wit blok, gele deurtjes, een rood kruis en daarboven clínica. Op de voorgrond: vier gele autootjes komen in volle vaart met zwaailichten aangereden. Boven de clínica hangt een woordballon: “De koers is van ons.”

Terug naar anderhalve week geleden. De avond van Dwars door Vlaanderen vond het startevent van het Jacques Rogge Olympic Studies Centre aan de UGent plaats. Een van de sprekers was professor Steven Verstockt met de keynote ‘Sports data science is changing the game’. Hij had het over artificiële intelligentie en hoe die ons leven in de koers makkelijker en veiliger zal maken.

Bijvoorbeeld voor de commentatoren, die in realtime info krijgen over wie voorop rijdt en wat die al heeft gewonnen. Maar, Verstockt en zijn team werken ook samen met de internationale wielerunie UCI om – timing is alles – het wielrennen veiliger te maken. Zo ontwikkelden ze een geospatiale functie die de gevaarlijke passages in de parcoursen moet detecteren. Vooraf en ook in realtime tijdens de koers kunnen renners worden gewaarschuwd.

Nog interessanter: Verstockt en co. hebben ten behoeve van de UCI een database aangelegd van valpartijen. Alleen, nou ja, in de uiteenzetting liet hij uitschijnen dat de samenwerking met het koerswezen en met name de UCI beter zou kunnen. Vooral aan de data-aanlevering mangelt het nog. Samengevat: dat planeet Koers wel wat meer interesse zou kunnen tonen voor de mogelijkheden van AI in de discussie rond veiliger wielrennen.

Bij Dwars door Vlaanderen duurde het anderhalve minuut na het aanzetten van de televisie voor ze gingen liggen met tachtig per uur, eergisteren was dat nog geen minuut. Eerst zagen we de bocht en de ravage van kermende renners en gescheurd carbon naast de weg. Later kregen we tot in den treure het kegelspel nagespeeld in slow motion.

Remco Evenepoel die met tachtig per uur over een gracht wipte en wegschoof. Marc Soler die over een betonnen greppel sprong en recht bleef, een beetje (maar dan zonder greppel) zoals Lance Armstrong in 2003 in de afdaling van de col de la Rochette. Jonas Vingegaard die samen met Jay Vine voor dood bleef liggen.De medische bulletins kent u. Drie groteronderenners in één klap uitgeschakeld en een rist anderen met hen. De oorzaak is inmiddels ook bekend, met dank aan een Baskische renner op X. Dat was een van die bochten waar de boomwortels jaar na jaar hoger waren komen te liggen en haast onzichtbaar het wegdek vervormden.

Dat verzin je toch niet? In de betere toertocht wordt dat soort obstakels aangeduid met fluoverf. Maar in het professionele wielrennen moeten renners in volle afdaling een bocht vol onzichtbare hobbels goed zien te nemen?

Had de AI van Verstockt hier kunnen helpen? Misschien niet, want bij een parcoursverkenning blijf je natuurlijk binnenkant bocht (om niet te verongelukken). In de wedstrijd ga je vol in de flauwe bocht en neem je de ideale lijn, de buitenkant met de wortels (om wel te verongelukken).

De crash van het Baskenland heeft alleen de snelheid gemeen met die van Dwars door Vlaanderen. De afdaling naar de Kanarieberg uit een parcours halen blijft een lapmiddel dat aan de essentie van het probleem – het peloton als niets ontziende, razende moordmachine – niks verandert. De afdaling van de Ronde van het Baskenland hoorde dan weer niet thuis in het parcours, althans niet zonder de nodige snelheidsremmende waarschuwingen en beveiliging.

Het moet anders en wel rap. Het wielrennen is een arme sport. Het hele WorldTour-peloton is de helft waard van Real Madrid of Manchester City. Toch zal dat arme wielrennen een substantieel deel van die magere inkomsten moeten investeren in research om te komen tot een veiliger sport.

Onderzoeksgebieden, het lijstje mag vrijblijvend worden aangevuld:

– kwaliteitscontrole en beveiliging van de parcoursen

– beveiliging van de renners

– samenstelling van de pelotons, ploegen

– snelheidsremmende maatregelen

– kwaliteitscontrole van de materialen (kader, geometrie, remmen, banden, profiel)

En voor alle duidelijkheid, iets wat de hallucinante discussie rond de chicane (meer een U-bocht) in Parijs-Roubaix bewijst: de renners zelf mogen/moeten worden gehoord, maar ze krijgen beter niet het laatste woord. Een onafhankelijke instantie moet op basis van objectieve data en criteria die sport tegen zichzelf in bescherming nemen.

Vlaanderens Beste

Die foto. De dikke witte streep zie je niet. Hij staat er een halve meter voorbij, niet verder, alsof hij niet verder kan, niet verder wil. Die halve meter volstaat voor de gladiator op twee wielen. Hij steekt zijn handen in de lucht, het gebaar van de overwinning, en in die handen torst hij nog eens zeven kilo.

Het is een witte regenboogtrui, van achter naar voor helemaal besmeurd, witte tanden in een grimlach, witte helm, die de zeven kilogram zware fiets boven het hoofd steekt. Een Canyon. Niet eens de duurste van dat merk, dat is de Ultimate CFR. Dit is het type Aeroad (voor zover ik kan zien).

Even terzijde: u heeft hem al voor minder dan 10.000 euro, maar dan wel met wielen van DT Swiss en niet de Shimano’s van Alpecin-Deceuninck. Of die machine u zal recht houden op de Koppenberg valt dan weer te betwijfelen.

Die foto zegt alles. Dit is de oerkreet, het oergebaar van de overwinnaar. Het publiek op de achtergrond is onscherp. Je ziet niet de vreugde of de bewondering, en gelukkig ook niet de haat en nijd van de bekrompen Vlaming die hem onderweg heeft beschimpt en met bier begoten.

De gladiator heeft gevochten en is leeg, dat was aan de laatste licht oplopende kilometer richting eindmeet te zien. De marge van twee minuten waarmee hij onderweg even flirtte, is gehalveerd door het opkomend geweld dat nog slechts voor het podium vocht. Dan nog, dit is solo aankomen en is er iets mooiers dan op die kutbaan – de Minderbroederstraat voor de intimi – alleen naar de meet rijden?

Mathieu van der Poel werd in zijn eerste deelname in de Ronde van Vlaanderen vierde nadat hij door zijn eigen stomme schuld op zestig kilometer van het einde een bloembak wilde ontwijken, er ongelukkigerwijze in sprong, waarna zijn wiel half brak, en helemaal brak bij een daaropvolgend putje.

Hij ging overkop, sprong weer op een nieuwe fiets en reed daarna de hele meute voorbij op de Kwaremont om nog vierde te worden. Daarna eindigde hij drie keer eerste en twee keer tweede. Nooit heeft een mens op een fiets betere resultaten neergezet in de Ronde van Vlaanderen. Mathieu van der Poel uit het noorden van het land, maar van Nederlandse identiteit, is nu mede-recordhouder in Vlaanderens Mooiste. Hij is Vlaanderens Beste.

De afwezigheid van Wout van Aert? Welja, wel-neen. Sorry, maar afwezigen hebben ongelijk. Wordt het niet eens tijd dat we de gebeurtenissen duiden zoals ze horen te worden geduid? Dat deden we namelijk ook bij anderen toen die om de ene of andere reden zichzelf uitschakelden. Zoals Van der Poel die op de Olympische Spelen in Tokio (plankjegate) of het WK mountainbike in Glasgow (stomme uitschuiver) zijn wedstrijd verknalde. In de wegrit in Glasgow had hij dan weer de luxe van een grote voorsprong toen hij door zijn eigen schuld een schuiver maakte in een bocht en viel, op rechts dan nog en toch zonder schade aan de derailleur.

Kijk, Wout van Aert is een kanjer van een renner, een dijk van een atleet, hoort bij de allerbesten in zijn vak, er staat bovendien een goede kop op, hij heeft een goede babbel, ziet er ook goed uit en – voor zover daar kijk op is – gedraagt hij zich. Daar valt niks op af te dingen.

Maar Wout van Aert, die veel beter met een fiets kan sturen dan de gemiddelde renner, is nu voor de tweede keer in zijn carrière geveld door een zware val waar geen ander voor verantwoordelijk is, behalve hijzelf dan.

In de Tour van 2019 haperde hij aan een nadar. Een fout geplaatste nadar, dat wel, maar hij was de enige die er aan bleef hangen.

In de E3 Prijs vorige week wilde hij uit het gootje komen in een poging om Van der Poel te volgen. Hij viel.

In Dwars door Vlaanderen liet hij zijn mannen zo hard op kop rijden dat de interne dynamiek van het razende peloton verstoord geraakte en hij wellicht een wiel aantikte. Hij viel als eerste, nam daardoor een hele rist collega’s mee in zijn miserie.

Wat als dat een renner van Sport Vlaanderen was geweest? Of een buitenlander die zich tussen de groten van Vlaanderen had gewaagd. Hoe was er toen gereageerd?

Pech? Neen, pech is je derailleur die blokkeert op een helling. Of een lekke band op een slecht moment, zoals Van Aert vorig jaar in Parijs-Roubaix, hoewel lek rijden op kasseien dan weer een andere oorzaak kan hebben. Of iemand anders voor jou valt waarna jij overkop gaat. Jasper Stuyven, die had pech in Dwars door Vlaanderen. De pech dat zijn maat Wout van Aert géén pech had maar ging liggen.

Pech, zoals het begrip vaak fout wordt gehanteerd, lijkt in deze op geluk: twee fenomenen die zich pas kunnen manifesteren als je daar zelf eerst de voorwaarden voor hebt gecreëerd.

Wapperend handje

 Niemand treft schuld voor de valpartij van afgelopen woensdag in Dwars door Vlaanderen die het voorjaar van Wout van Aert en Jasper Stuyven verknalde. Niet de organisatoren, die dachten dat de afdaling naar de Kanarieberg in een voorbereidingswedstrijd als Dwars door Vlaanderen wel nog kon. Achteraf bekeken een foute inschatting, maar zoals Flanders Classics-CEO Tomas Van Den Spiegel zei: “We zijn ingehaald door de realiteit van het peloton.”

Je kunt dan wel alle snelle afdalingen zoals de Ninoofsesteenweg uit het parcours halen, als je ergens naar boven rijdt, zul je ook ergens naar beneden moeten. Een hele wedstrijd vlak rijden met telkens één helling aan het eind en boven een streep is ook geen optie. Bovendien is een brede weg zonder straatmeubilair meestal een veiliger optie.

Ook de renners treft geen schuld. Zij zijn ingehaald door de realiteit van het peloton én van hun sport. Een val in het wielrennen kan veel oorzaken hebben. Een klapband, een fout ingeschatte bocht, een zwieper, een gevaarlijk maneuver, slecht wegdek… Tal van kleine akkefietjes kunnen grote gevolgen hebben. De val van woensdag, die twee topfavorieten wekenlang uitschakelde en enkele anderen zwaar havende, had een andere oorzaak.

Niemand treft schuld, maar er is wel een foutje gemaakt en dat foutje had heel zware gevolgen. Eén team wilde al op tachtig kilometer van de aankomst knallen op de Kanarieberg en daarom mende de kopman zijn troepen naar voren. “Go, go, go”, riep Van Aert.

Wat toen gebeurde, is iets wat wielertoeristen herkennen na één keer in een peloton te hebben gereden. Een vooroprijdende renner richt zich op, diens fiets verliest daardoor heel even snelheid en de achteropkomende renner tikt het achterwiel aan. Dat uitgerekend de immer voorbeeldige Tiesj Benoot op de pedalen ging staan, en daardoor zijn eigen kopman ongewild in de vernieling reed, dat maakt het drama nog onwezenlijker.

Toeristen, als ze een beetje sociaal zijn, geven met een wapperend handje aan dat ze zich willen oprichten. Het is niet duidelijk of ze dat in het peloton doen, maar in een hectische fase met tachtig kilometer per uur en drie man binnen de vierkante meter is dat sowieso lastig.

Voormalig NOS-commentator en ex-prof Maarten Ducrot meent alvast dat de renners in het wielrennen van vandaag minder goed voor elkaar zorgen dan in zijn tijd. Hij appte en vroeg wat ik in een eerste reactie op demorgen.be had bedoeld met “dit is de prijs die we betalen voor het moderne wielrennen”.

Ik antwoordde in turbotaal. “Moderne wielrennen: renners te snel, te veel, te kort op elkaar, te goed getraind, te compact in ploeg, te vroeg hectisch, bovendien op wegen die misschien steeds beter worden in wegdek maar niet in inrichting. Oplossing? Deze sport in deze vorm loopt tegen haar limiet aan.”

Ducrot repliceerde met een bedenking, ingegeven door zijn coureurs-DNA. Uitgerekend in de voor elke Belgische coureur leukste periode van het jaar is Van Aert verplicht drie weken op een berg gaan zitten, om dan als een computergestuurde gladiator uitgezonden te worden om de kampen van zijn leven te vechten.

Wat dat doet met een mens, hoe die op zijn fiets kruipt in Dwars door Vlaanderen als was het een strijdwagen. Hoe die eerst wil opdraaien op de Kanarieberg en onderweg daar naartoe vooral geen tien watt te veel wil trappen want hij zou maar eens godbetert vijf meter moeten goedmaken. Maar dat je hem dat ook niet kunt verwijten, want die heftige intense strijd is juist wat het moderne wielrennen enerzijds zo mooi maakt en anderzijds zo gevaarlijk.

Wielrennen is de formule 1 van een halve eeuw geleden. Vijf keer trager, dat wel, maar duizend keer minder goed beschermd. Of het eventing (vroeger military geheten) van de vorige eeuw. In 1999 vielen vijf doden in één seizoen. Beide sporten hebben daar hun lessen uit getrokken en zijn veiliger geworden. Meer zelfs, alle sporten zijn veiliger geworden, alleen het wielrennen niet.

Het is duidelijk: het wielrennen en de wielrenners zijn niet in staat om voor zichzelf en elkaar te zorgen. Nog steeds hoor je onzin als ‘vallen hoort erbij’. Neen dus. Het is wachten op de eerste burgemeester die dat gekkenhuis van over elkaar vallende renners en op elkaar knallende volgauto’s van zijn grondgebied verbant.

Het wordt tijd dat een onafhankelijke partij de regels in deze sport herschrijft en van hogerhand oplegt. Uiteindelijk is er maar één oplossing om het wielrennen weer wat menselijker te maken: evolueren naar kleinere teams met beter beschermde renners, vaste circuits en strengere gedragsregels.

Het Proces

Voor de rechtbank van eerste aanleg, meer in het bijzonder voor de Eerste Kamer – Quatre Brasstraat 13 in Brussel, zaal zeven voor wie er bij wil zijn – staat deze ochtend iets te gebeuren wat redelijk ongezien is voor de sportjournalistiek. Royal Sporting Club Anderlecht dagvaardt er een journalist van Humo omdat die een verhaal over Anderlecht zou hebben geschreven dat bol staat van de onwaarheden, zo beweert althans Anderlecht.

De journalist heet Jan Hauspie. Hij begon zijn inmiddels dertigjarige carrière bij deze krant, verhuisde dan naar Sport/Voetbalmagazine, heel even Sport International Nederland en België en later terug Sport/Voetbalmagazine, om vervolgens bij Humo terecht te komen. Een mooi en onbesproken parcours in de hoofdklasse van de sportjournalistiek, zeg maar.

Voor de volledigheid nog deze disclaimer: Humo, zoals u misschien weet, maakt deel uit van DPG Media, waar ook deze krant toe behoort. Meer zelfs, de twee redacties zitten op dezelfde verdieping in het prachtige DPG-gebouw aan het Centraal Station van Antwerpen.

U moet het niet geloven, maar die collusie is niet de reden van deze column. Was dit een collega van de Krant van West-Vlaanderen overkomen, de column zou dezelfde zijn. De verontwaardiging over de démarche van Royal Sporting Club Anderlecht ook.

Het bewuste verhaal verscheen meer dan een jaar geleden, toen iedereen in de sportmedia de meest onwaarschijnlijke dingen hoorde over het reilen en zeilen bij ’s lands voetbalinstituut, op dat moment afgegleden naar een bedenkelijk sportief niveau.

Paleisrevoluties volgden elkaar in sneltempo op, het personeelsverloop viel haast niet meer bij te houden en de prestaties waren ondermaats. Het verhaal in Humo was een mooie bloemlezing van wat Anderlecht-volgers hadden opgevangen over de gang van zaken in Neerpede.

Zelfs ondergetekende – geen habitué van Anderlecht – kende 80 procent van de verhalen in het Humo-artikel. Opgeschreven met een zwierige en soms penetrante pen, stond Anderlecht hiermee wel aardig in zijn blootje.

Dat had Anderlecht niet graag. Meer in het bijzonder de voorzitter van Anderlecht, Wouter Vandenhaute. De mediamagnaat was op 28 mei 2020 aangesteld door Marc Coucke, zijn voormalige tegenstander en zelf Anderlecht-voorzitter, tot hij het gedoe met supporters en media moe was.

Vandenhaute was tot dan eigenaar van een spelersmakelaarsbureau. Zelfs na de verkoop van die aandelen bleef dat een vreemde combinatie. Om de financiële zorgen van Anderlecht op te lossen, zo leert Wikipedia, werd Vandenhaute eind 2021 mede-aandeelhouder van de club. Samen met zakenpartner Geert Duyck kocht hij via hun gezamenlijke vennootschap Mauvavie een kwart van de aandelen voor 24 miljoen euro.

De dagvaarding – negen pagina’s lang – komt ongetwijfeld uit de koker van voorzitter-eigenaar Wouter Vandenhaute. Ze bevestigt deze omschrijving door een (het spijt ons zeer) anonieme bron: “Wouter is een klein manneke met een heel groot ego, maar vooral zeer lange tenen.” Dat was bekend bij journalisten en de meeste sportjournalisten kenden ook de meeste anekdotes die in het Humo- verhaal verschenen.

Het grootste deel van onze beroepsgroep is evenwel zo verstrengeld met het incestueuze voetbal, dat ze liever gniffelend de verhalen aan elkaar doorvertellen in plaats van ze op te schrijven of te melden, zoals een journalist hoort te doen, en zoals Humo deed. Daarom, en uit schrik voor de toorn van Neerpede, wordt bij deze intimidatiepoging van een collega door de voetbaljournalisten de andere kant opgekeken in plaats van Anderlecht aan te pakken.

De dagvaarding kan het best worden samengevat als spijkers op laag water zoeken. Zoals het argument dat Humo fout was om te beweren dat Vandenhaute 500.000 euro factureert aan Anderlecht terwijl het ‘maar’ 420.000 euro is. Dat niet alles 110 procent accuraat is in een verhaal dat op basis van vertrouwelijke gesprekken – waaronder met Vandenhaute – tot stand is gekomen, dat is inherent aan onderzoeksjournalistiek.

Met deze dagvaarding tonen Anderlecht en Vandenhaute zich van hun slechtste, en vooral smalste kant. Ze vragen provisioneel 1 euro materiële schadeloosstelling en 25.000 euro morele schadevergoeding. Over een maand, twee misschien, weten we of die intimidatie heeft gewerkt.

Het is te hopen dat de rechter in dit kafkaiaans proces het verstand heeft om het bronnengeheim als heilig te beschouwen. Misschien moet Humo – waar nota bene Vandenhaute zijn mediacarrière begon – in dat geval maar eens denken aan een tegenvordering voor tergend en roekeloos geding.