
Bosman II
De prijslijst van de honderd duurste voetballers is vorige week verschenen. Althans deze opgesteld door CIES Football Observatory, een studiecentrum verbonden aan de universiteit van Neuchâtel. De prijslijst – dus wat de speler waard is, niet wat hij effectief zal kosten – is gebaseerd op data van 5.500 betaalde transfers.
Op één, met grote voorsprong, staat Jude Bellingham van Real Madrid. De 20-jarige Engelsman van Real Madrid is 280 miljoen euro waard. Als hij al te koop zou zijn. Wellicht vraagt Real nog meer.
Geven we even de top vijf verder: Erling Haaland (255 miljoen), Vinicius Junior (241 miljoen), Rodrygo (221 miljoen) en Phil Foden (204 miljoen).
Opvallend: drie spelers in de top vijf spelen bij Real Madrid, de twee andere bij Manchester City, dat op zeven met Julian Alvarez (168 miljoen) net als de Spaanse landskampioen drie spelers in de top tien heeft. Ook Arsenal heeft er twee met Bukayo Saka (195 miljoen) en Martin Ødegaard (136 miljoen). En als u dan nog weet dat Lamine Yamal van FC Barcelona op acht 141 miljoen waard is, dan hebt u meteen de top tien gehad.
De eerste speler in de top honderd die niet in Engeland, Duitsland, Spanje of Frankrijk speelt, is de 20-jarige Antonio Silva van Benfica op plaats dertig. Een plaatsje lager staat de eerste speler uit de Italiaanse Serie A, Rafael Leao, ook een Portugees. In die top dertig ook maar één speler uit de Franse Ligue 1, Warren Zaïre-Emery, en maar drie uit de Bundesliga. Engeland en Spanje spannen de kroon.
En de Belgen in die prijslijst?
Loïs Openda van RB Leipzig staat het hoogst, op plaats 32 en zou 101 miljoen waard zijn. Tien plaatsen lager staat Jeremy Doku (Man City), een koopje van 94 miljoen. De derde en laatste Belg is Johan Bakayoko van PSV Eindhoven op plaats 97 (65 miljoen euro).
Nederland heeft overigens vijf spelers in die top honderd, tegenover drie voor België. Nog opvallend: slechts vijf clubs met acht spelers in die top honderd komen niet uit in een van de vijf grote voetcompetities. Daar heeft Nederland er ook nog twee van met Jarrel Hato van Ajax en onze Bakayoko. België heeft er geen. De grootste talenten worden in dit land al op heel jonge leeftijd weggehaald bij de moederclub en verhuizen (te) snel naar een van de grote voetballanden. De allergrootste talenten vinden uiteindelijk hun weg naar de allergrootste clubs, dat is de natuurlijke gang van zaken in de voetbaljungle. De volgende grote transfer wordt Endrick Felipe van Palmeiras, een jonge aanvaller van 17 en de enige van de top honderd die nog niet in Europa speelt. Hij zou nu al 92 miljoen waard zijn.
Laten we wel wezen, deze koehandel met mensen in de vorm van een betaalde transfer is een regelrechte schande. Voetbal is de enige sport die mensen verkoopt. Als daar kritiek op komt, is het antwoord steevast: dat is nu eenmaal ons economisch model en daar willen we niks aan veranderen.
Of nog: de betaalde transfer afschaffen en vervangen door vrije, kosteloze spelersovergangen zou het fundament onder de voetbaleconomie onderuithalen. Meer in het bijzonder de clubs uit kleinere voetballanden (waaronder ook België) die mikken op een positieve transferbalans (duurder verkopen dan inkopen) zouden daar erg onder lijden.
Zonder transfergeld zou hun tweede belangrijkste geldstroom (na de televisierechten) opdrogen.
Sporteconomen hebben van die argumenten brandhout gemaakt en bewezen eerder al dat de betaalde transfer geen positief effect heeft op de balansen van de kleinere clubs en ook geen herverdelend effect op het talent. Ook de omloopsnelheid van het voetballend personeel zal niet toenemen. Het is precies de betaalde transfer die sommige netto-verkopers onder de clubs herleidt tot duiventillen. Ten slotte zijn de Amerikaanse economische sportmodellen waarin geen mensen worden verkocht meer waard, en ook winstgevender.
Misschien wordt deze hele discussie iets voor de lessen sportgeschiedenis: “Ooit deden we in het voetbal aan mensenhandel.” In de zaak-Diarra, een Fransman die in 2013 zijn transfer naar Charleroi door de neus geboord zag vanwege de FIFA-reglementering, heeft de eerste advocaat-generaal van het Europees Hof recent in een advies geoordeeld dat de FIFA-transferregels beperkend zijn voor het vrij verkeer van personen en dus in strijd met de Europese regels.
De kans is groot dat het Hof in het najaar het advies van de advocaat-generaal volgt. De zaak-Diarra zou daarmee de allure krijgen van een nieuw Bosman-arrest. De vraag is niet óf de betaalde transfer op de schop gaat, maar wanneer.




