Paralympische Spelen

Het Belgisch paralympisch team is als twintigste land geëindigd op de Paralympische Spelen in Parijs. Dat is beter dan in Tokio drie jaar geleden. Inzake aantal medailles leverde België wel één medaille in, maar daartegenover staat dan weer dat de helft van de medailles van goud waren.

Goed dat er zeven keer goud is gewonnen, want eentje minder van die kleur en België was op de 25ste plaats geëindigd. Ook dat was nog beter geweest dan in Tokio, waar vier keer goud op vijftien medailles werd gewonnen en België daardoor pas het 31ste land werd.

De negatie van de Paralympische Spelen op dit plekje in de krant stootte een aantal lieden flink tegen de borst. “Of topsporters met een beperking die het bovendien beter doen dan de olympiërs zonder beperking niet evenveel aandacht verdienen?”, probeerde iemand.

Antwoord: …eeuh, ja en neen, niet allemaal, niet altijd en niet overal. Paralympiërs en olympiërs doen hun ding in dezelfde stad, en nogal wat disciplines lijken op elkaar, maar elke andere vergelijking raakt kant noch wal.

Neem nu de podia. In Parijs deden 10.714 atleten mee op de Olympische Spelen en die konden 1.044 medailles winnen. Op de Paralympische Spelen doen ongeveer 4.400 atleten mee en voor hen liggen 1.668 medailles klaar.

Olympische Spelen kunnen verwarrend zijn met die meer dan dertig sporten. De Paralympische Spelen hebben er dan wel slechts 22, maar de opdeling in classificaties maakt van de Paralympische Spelen een warboel waar een kat haar jongen niet meer in terugvindt.

Sommige paralympische competities zijn echt topsport, andere minder en nog andere ontstijgen nauwelijks de bezigheidstherapie. Om de goede vrede te bewaren worden die hier niet benoemd, maar weet dat ook in de paralympische wereld die discussie wordt gevoerd.

Léa Bayekula, die twee keer goud won in haar wheeler op de 100 en 400 meter in de klasse T54, maakte van haar triomf gebruik om meer aandacht te eisen voor de paralympische sport en gooide er ook maar meteen achteraan dat er geen opdeling mag zijn tussen atleten met en atleten zonder beperking.

Het is een grove misvatting dat topsport en haar grootste toneel, de Olympische Spelen, inclusief zouden moeten zijn. Topsport is juist exclusief. Het is een zoektocht naar de Vitruviusman in elke sport.

Met die ene uitzondering. Ten behoeve van die hele grote categorie van de wereldbevolking die hormonaal anders is uitgerust – de biologische vrouw – is 150 jaar geleden begonnen met vrouwensport. Nog meer categorieën inrichten op de Olympische Spelen – trans mensen, atleten met een afwijkende geslachtsontwikkeling of met beperkingen – is praktisch onmogelijk.

Bovendien zijn de Paralympische Spelen als speeltuin van rijke (vooral Westerse) landen en landen met een staatsgestuurde topsport zelf wellicht het meest exclusieve mondiale sportevent. Delegaties uit Sub- Saharalanden – Zuid-Afrika uitgezonderd – bestaan uit één of twee atleten en die komen echt niet uit de sloppen van Ouagadougou of Kinshasa. Zelfs in de rijke landen is de paralympische sport een voorrecht voor enkelingen die toevallig de weg hebben gevonden. In Oekraïne, als zevende land geëindigd in Parijs, hebben ze dan weer sinds 2014 een nieuw blik talent opengetrokken, mede met dank aan Poetin.

Het is ook een grove misvatting dat meer paralympische sport in de media de spektakelwaarde en dus de interesse zou verhogen. Léa Bayakula doet haar ding in de klasse T54. Belgiës beste wheeler Peter Genyn dan weer in de klasse T51. Beiden hebben een verlamming, maar die van Léa is minder erg dan die van Peter.

T51 en T54 zijn maar twee klasses van de negenentwintig (29!) honderdmetercompetities op deze Paralympische Spelen. In het zwemmen zijn er dan weer achtentwintig 100-meterfinales. Dat krijg je nooit uitgelegd, en nog minder als je mensen met één been ziet zwemmen tegen mensen met twee benen.

Nog een fenomeen waar het grote publiek (en de media) op afhaken, is de aard van de beperking en hoe die wordt geclassificeerd. Hoort amazone Michèle George, die opnieuw twee keer goud won in de dressuur, na haar zevende goud nog steeds thuis op de Paralympische Spelen? Ze heeft een verlamming gehad aan één been, en revalideerde zo vastberaden dat er nauwelijks nog iets merkbaar is. Ooit sprong ze bij een medailleuitreiking vanop de grond meteen op het hoogste schavotje van het podium.

Idem voor tafeltennisser Laurens Devos, die een eenzijdige verlamming heeft, maar op 24-jarige leeftijd al drie keer paralympisch goud won. Ook hij sprong na zijn derde goud vlotjes op de tafel. Hij gaat nu proberen om de Olympische Spelen te halen in Los Angeles.

Vallen en opstaan

Wout van Aert zien we dit jaar niet meer op de weg. Wellicht nog wel eens, of meer dan eens, in zijn eerste speeltuin, het veld. Ook dat is niet zeker. Geen Europees kampioenschap en ook geen wereldkampioenschap op de weg noch op gravel voor Belgiës nummer twee. Een sof, in de eerste plaats voor de renner en voor de Belgische wielerliefhebber.

Wat de nummer één daar echt van denkt, is misschien niet wat hij erover zei. Enerzijds wordt Remco Evenepoel nu de enige kopman in de sowieso erg sterke nationale ploeg. Anderzijds mist hij de bliksemafleider Van Aert waar iedereen naar keek, waarna Evenepoel het zaakje kon afmaken. Te zijner verschoning, zijn wereldtitel in Australië kwam er na een ander scenario. Toen wist hij: ik moet hier zo snel mogelijk wegraken of we houden de boel gesloten voor Wout.

Het forfait van concurrent Van Aert is dus een mes dat aan twee kanten snijdt. Voor de Belgen is er duidelijkheid: allen voor Remco (of doen alsof). Voor de tegenstand is het makkelijk: laat de andere Belgen maar rijden en hou alleen die kleine met zijn grote mond in de gaten.

Of Van Aert klaar had kunnen zijn voor dat WK op de weg, dat weten alleen hij en zijn behandelende arts. Die hebben we niet gehoord. Wel ongeveer alle artsen die hem niet behandelen. Die zeggen dan ook: ik kan mij niet uitspreken over die specifieke blessure, maar… Gevolgd door een hele uitleg die elke vijfdejaars in de geneeskunde ook kan verzinnen. Een beter antwoord had kunnen zijn: u hoeft mij niet te bellen, ik heb ook maar gezien dat hij niet meer verder kon en dat hij bloedde. Hoezeer dat essentiële gewricht heeft geleden, daarvoor moet u in Herentals zijn. Wilt u het nummer?

Ervan uitgaand dat het EK te vroeg kwam, blijft de vraag: had Van Aert klaar kunnen zijn voor het WK op de weg? Dat weten we dus niet, maar dat deed er misschien niet meer toe. Wil hij wel klaar zijn om aan 95 procent bliksemafleider te spelen voor Evenepoel op een parcours waar hij het normaal zou moeten afleggen tegen de betere klimmers en waar hij nu met een inderhaast opgelapte knie helemaal kansloos is?

Hij kent het antwoord, maar het zou niet verbazen als hij die nacht in dat hotel in Spanje zijn gedachten al had geordend in de richting van een break. Een keertje je eigen verjaardag ongehinderd kunnen vieren met familie en vrienden, ook dat kun je meenemen in de overwegingen.

De val van dinsdag is door ooggetuigen omschreven als een rare val. “A bizarre crash”, zei Jay Vine. Waarmee hij tussen de regels aangaf dat die niet nodig was want het meest technische en gevaarlijke stuk van de afdaling was achter de rug. In hoever de Collada Llomeda in de Picos de Europa een voetnoot dan wel een heel hoofdstuk wordt in de Belgische wielergeschiedenis moet nog blijken.

Volgens de volgers van het peloton is het Van Aerts tiende val van het jaar. Die eerste twee zonder erg (in de cross in Benidorm over de balkjes en drie weken later in de Algarve in een monstercrash) zou je nog kunnen schrappen. Die andere acht, zit daar een patroon achter?

Of de olifant in de kamer: valt Van Aert niet te veel en vooral te snel? Met andere woorden: is hij te veel waaghals volgens zijn stuurkunsten? Aan zijn meer dan bovengemiddelde stuurkunsten moet niet worden getwijfeld, anders wint hij niet zoveel crossen. Maar goede stuurkunsten moeten in verhouding staan tot aanvaard risico en zijn collega Mathieu van der Poel gaat ook weleens onderuit op een plek en een manier waarvan je denkt: was dat nu nodig?

Het enige patroon dat je kunt herkennen in de meeste van die crashes is gretigheid. Neem de horrorcrash van 2019 in de Tour de France: slecht opgestelde hekken, dat wel, maar Van Aert draait als enige te kort de bocht in en blijft haperen, met een carrièrebedreigende blessure als gevolg.

Pech wordt dan gezegd, maar pech is vaak het fenomeen dat zich pas manifesteert als je zelf eerst de voorwaarden daartoe hebt gecreëerd. De val in het gootje van de Paterberg in de E3 Classic dit jaar: pech of eigen schuld dat je niet zit waar je moet zitten? Dwars door Vlaanderen: pech of te dicht op het wiel van Tiesj Benoot gereden? In de Tour dit jaar: te gretig in een bocht en vallen. Op de Olympische Spelen: te gretig in een bocht en vallen. Die laatste val: te dicht in de afdaling op Felix Engelhardt en zeer hard vallen. Einde seizoen.

Fysiek valt de blessure mee, zo wordt gemeld. De schade die de Collada Llomeda heeft aangericht tussen de oren van de renner die inmiddels beseft dat hij net iets meer valt dan normaal, dat is een ander probleem.

Ontluizing

Er hadden negentig AIN moeten deelnemen aan de Paralympische Spelen van Parijs.

Voor eens en voor altijd: het zijn de Paralympische Spelen of Paralympic Games. De Paralympics, in tegenstelling tot de ‘echte’ Olympics, bestaan niet. De band tussen beide is zo goed als onbestaand, wat men u ook wijsmaakt tijdens openings- en sluitingsceremonies. De relatie is zelfs koeler dan ooit, maar dat is voor een andere keer.

AIN staat voor athlètes individuels neutres, Russen en Wit-Russen die niks te maken hebben met de oorlog, nooit openlijk hun steun hebben toegezegd aan Poetin en goed genoeg zijn in hun sport om deel te nemen. Negentig is veel. Bij de Olympische Spelen waren de AIN met 32, meer Wit-Russen (17) dan Russen (15) overigens.

Er zijn dus niet alleen meer dode dan levende Russen – zoals te lezen viel in Zeno – of althans meer dode dan we denken, blijkbaar is er ook een overaanbod van Russen met een beperking. Niet helemaal duidelijk of dat te verklaren is door die inmiddels tien jaar speciale operaties in Oekraïne, maar het is bekend dat een flinke oorlog in de jaren nadien merkbaar is in het deelnemersveld.

Oorlog is trouwens de origine van de Paralympische Spelen. De Stoke Mandeville Games in 1948, een idee van de in 1933 gevluchte Duits-Joodse neuroloog Ludwig Guttman, waren bedoeld om de mensen met paraplegie van de Tweede Wereldoorlog te laten sporten. Ze hadden het beter bij paraplegen gehouden in plaats van het allegaartje aan classificaties van vandaag, maar ook dat is voor een andere keer.

De AIN op de Paralympische Spelen doen het beter dan de AIN op de Olympische Spelen. Bij het ter perse gaan stonden ze derde in de medailletabel met 26 medailles.

Die negentig zijn er niet allemaal geraakt. Vorige week is twee paralympiërs uit Rusland een visum geweigerd door de Franse autoriteiten, tot ergernis van de Russen. Vreemd is dat, want de Russische olympiërs die toch afreisden naar Parijs worden sindsdien door de hardliners onder de Russische politici onder vuur genomen voor hun neutrale houding. Die waren dan ook niet te best op dreef, misschien ligt het daaraan.

Van de vijf medailles die de neutralen wonnen was er één voor Rusland. Mirra Andreeva en Diana Shnaider verloren de dubbelfinale in het tennis. Goed dus dat die Spelen niet te zien waren in Rusland. Andreeva woont in Cannes en Shnaider studeert aan North Carolina State. Houden zo, dames.

Rusland is niet het enige land dat moeilijk doet over zijn al of niet terugreizende olympiërs. Hongkong won twee keer goud in het schermen. Cheung Ka-long, die al in Tokio voor de enige titel zorgde voor Hongkong, pakte opnieuw goud. Hij is een voorvechter voor een democratisch Hongkong en steunt openlijk de activistische zangeres Denise Ho.

Zijn schermcollega Vivian Kong, ook goud gewonnen, is dan weer pro China. Zij studeerde aan de Renmin-universiteit in Peking en schreef haar thesis over de weldaden van het één land/twee systemenmodel. Ze werd uitgespuwd op de sociale media.

China hield zich tijdens de Spelen actief bezig met het opsporen van Hongkongers die haar aanvielen en Cheung bewierookten, maar ook van zij die zich hadden verkneukeld in de dubbele val van de Chinese gymnast Su Weide in de allroundfinale, wat China het goud kostte.

Geen enkel land bakt het evenwel zo bruin als Noord-Korea als het gaat om vervelend doen tegen atleten die terugkeren naar hun land na al of niet succesvolle Spelen. Niet duidelijk of u dat mee hebt gekregen in al het onnozele gehype van Sporza, maar er was wat aan de hand na de tafeltennisfinale in het gemengd dubbel.

Ri Yong-sik en Kim Kum-yong uit Noord-Korea (afgekort PRK) hadden met 4-2 verloren van het Chinese paar en bij de medailleceremonie achteraf gingen ze maar wat graag op de foto met het hele podium. Probleempje: de nummers drie waren het paar uit Zuid-Korea en laat KOR nu toevallig de aartsvijand zijn van PRK. De selfie was al genoeg om de alarmbellen te laten afgaan, maar dat Ri en Kim volgens officiële rapporten glimlachten naar atleten van andere landen, Zuid-Koreanen inbegrepen, is een serieuze inbreuk op de gedragscode van Noord-Korea.

Besmetting door buitenlandse invloeden moet te allen prijze worden vermeden. De tafeltennissers zullen worden onderworpen aan een ontluizing in drie ronden, met een ideologische schrobbeurt als uiteindelijk doel. Niet duidelijk of dat al achter de rug is, evenmin of we Ri en Kim ooit nog zullen zien, laat staan op het WK volgend jaar in Doha.

DE CEO

De basisregels voor een aanstaande CEO van een sportbond, aangeboden door uw ervaringsdeskundige.

Regel 1: zet uw ego opzij, DOE HET NIET!

Regel 2: als uw ego te groot is, zie regels 3 en verder.

Regel 3: u heeft in uw nieuwe organisatie geen medestanders, laat staan vrienden.

Regel 4: spreek met elk personeelslid en met elke bestuurder maar weet dat zij overleven door nooit het achterste van hun tong te laten zien.

Regel 5: besef dat een sportbond meer lijkt op een politieke partij dan een bedrijf. Uw vijanden van morgen staan vandaag het dichtst bij u.

Regel 6: voortvloeiend uit regel 5. U bent eeuwige trouw verschuldigd aan wie u heeft aangesteld/gevraagd, ook al blijkt die misschien een corrupte stoethaspel.

Regel 7: om te anticiperen, is het goed om alle belangen in kaart te brengen en ernaar te handelen.

Regel 8: hoe zwaar het u ook valt, laat uw minachting voor die treurige spelletjes en bekrompen belangen nooit blijken.

Regel 9: roep de hypocriet in u op, vergeet de sympathie voor uw beter personeel en kies altijd de kant van de bestuurders, hoe hol en vooringenomen die ook zijn.

Regel 10: verbaas u te zijner tijd niet dat uitgerekend de minkukels in en rond uw organisatie u zullen doen struikelen.

Piet Vandendriessche hoefde niet zo nodig nog iets. Hij wilde een rol met maatschappelijk belang opnemen. Dat is begrijpelijk na jaren met zijn Deloitte bedrijven te hebben afgezet met veel te hoge facturen voor diensten waarvan ze later beseffen dat ze die zelf beter en goedkoper hadden kunnen doen. (Dat laatste geldt ook voor de andere leden van ‘the big four’.)

De ex-CEO van de Koninklijke Belgische Voetbalbond is er alvast niet al te beschadigd uitgekomen. Natuurlijk is hij nijdig dat hij er toch is ingetuind, maar dat zal slijten en al snel zal hij opgelucht zijn. Wanneer had hij voor het eerst door dat niet het grote belang telt – zoals van de voetbalwereld een grote sportieve, waardegestuurde beweging maken – maar wel hoe al die ego’s van het voetbal konden worden gemasseerd?

Behalve tegen alle tien de regels zondigen die hierboven staan, heeft hij nog een fout gemaakt: de vleugels tegen zich in het harnas jagen. Hij had beter moeten weten. De put van 6 miljoen euro waarvoor Voetbal Vlaanderen en de Franstalige tegenhanger zogezegd verantwoordelijk zijn, gaat in wezen om taken die vroeger bij de voetbalbond lagen en die op het bordje van de vleugels terecht zijn gekomen.

Zijn vraag om de bondsbijdragen te verhogen om die put te dempen, viel op een koude steen. Regel 11: als de kleintjes schouder aan schouder gaan staan, pas op je tellen want als ze combines vormen met de groten, ben je verloren. Precies wat is gebeurd.

Die bestuurders van de voetbalbond moeten voor wat hierna komt toch eens nadenken en dan hebben we het niet over die vier die door de Profliga zijn afgevaardigd want die weten wat ze willen en vooral wie ze willen bij de bond en dat is Vincent Mannaert.

Door niet zomaar Mannaert en zijn oekazes binnen te willen halen, ging Vandendriessche in tegen Wouter Vandenhaute en co. Je zou dat een foute en tegelijk een goede inschatting kunnen noemen want Vandenhaute en Mannaert zijn twee handen op één buik, twee mannetjes die de bond naar hun hand willen zetten.

‘Wil je Mannaert dan dood?’ Dat vroeg een bezorgde lezer, nadat ik eerder deze week bezwaar had gemaakt met betrekking tot zijn profiel van drinkebroer. Helemaal niet, ik heb hem zelfs ooit beterschap gewenst omdat hij een zeer gedegen clubmanager was. Dat is hij nog steeds, maar nu wel even zonder club.

De KBVB-bestuurders zouden moeten beseffen dat er een verschil is tussen een nationale voetbalbond en een club. Een nationale sportbond die – wat is het? – 400.000 vooral niet profvoetballers en voetballertjes (v/m/x) overkoepelt, is deels gestuurd door waarden en normen. Een profclub is een bedrijf in privéhanden, een vehikel om mensen te verhandelen en daar winst mee te maken. Zoek daar de waarden en normen.

Een profiel als dat van Vincent Mannaert slaat voor een koepelfederatie als een tang op een varken. Niet alleen is hij meermaals veroordeeld voor dronkenschap, bovendien zat hij tot over zijn oren (in totaal voor 2,4 miljoen euro) in de witwaszaak rond spelersmakelaar Dejan Veljkovic. Die mocht onder meer 1,5 miljoen euro factureren aan Cyprus voor ‘scoutingopdrachten’.

Mannaert werd aangeklaagd, heeft geschikt, heeft dus betaald, heeft dus bekend. Mag die dan niks meer nadien? Natuurlijk wel, maar misschien is de voetbalbond niet onmiddellijk de meest geschikte plek voor iemand met zijn rugzak.