
Woke basketbal
Ajay Mitchell heeft zaterdag met zijn Oklahoma City Thunder gewonnen. Mitchell is een in Luik geboren Belg (van een Amerikaanse vader, Barry Mitchell). Dat is nu al de tweede Belg die mag starten in een NBA-team, na Toumani Camara bij Portland Trail Blazers, dat het veel minder goed doet dan OKC.
Het dient daarbij vermeld dat Oklahoma heel wat geblesseerden telde en Charlotte een van de mindere teams is. Het fenomeen eindejaarsbasketbal, waarbij de teams vooral aanvallen en minder verdedigen, kwestie van aan klantenbinding te doen, was dan weer niet van tel. Charlotte-OKC eindigde op 94-106 en was de enige wedstrijd waarbij een team onder de 100 punten bleef. LA Lakers tegen Sacramento (132-122) bijvoorbeeld was zo’n ouderwetse run-and-gun of lopen-en-schietenwedstrijd.
De NBA is de competitie met het hoogste gemiddeld salaris. De vijfhonderd basketballers met een gegarandeerd contract verdienen gemiddeld 11,9 miljoen dollar per seizoen. De minst betaalde met een vast contract krijgt nog steeds 1,1 miljoen en de beste betaalde (Stephen Curry van Golden State Warriors) moet het met 55,8 miljoen doen. Mitchell heeft geen gegarandeerd contract, wel bij het G League-team (tweede ploeg) van Oklahoma, en verdient honderd keer minder dan Curry.
Hij komt op het goede moment bovendrijven en krijgt vast een upgrade. Vanaf volgend jaar gaat ook de nieuwe tv-deal in voor de NBA. Die loopt tot 2036 en in die elf jaar zullen Disney, NBC en Amazon samen 76 miljard dollar betalen. Dat is niet het vetste sportcontract. Die eer is voor het American football van de NFL, dat zich in elf jaar van 110 miljard verzekerd weet.
De huidige tv-contracten van de NBA zijn 2,7 miljard dollar per seizoen waard, vanaf volgend jaar wordt dat 6,7 miljard om dan jaar na jaar een beetje te stijgen. Dat betekent automatisch dat het salarisplafond zal volgen, weliswaar niet zo snel als de tv-rechten. In de collectieve arbeidsovereenkomst tussen de spelersvakbond en de eigenaars is overeengekomen dat het plafond jaarlijks met niet meer dan 10 procent mag stijgen.
Tot zover de les sporteconomie, nu een vleugje sportsociologie. Die megadeal is er gekomen tegen een achtergrond van tegenvallende kijkcijfers. Hoe komt het dat de NBA de laatste jaren en dit seizoen weer minder kijkers trekt? De basketbalbalbeesten onder de collega’s bleven bij de sport en wezen op het spel dat zou zijn veranderd. Hoezo? In de tijd van Michael Jordan was elke topspeler vogelvrij om getorpedeerd en gemutileerd te worden. De spelers zijn atletischer dan ooit, het spel is minder fysiek slopend en maar goed ook. Bovendien wordt meer gescoord van achter de driepuntlijn als een eindresultaat van afgesproken plays. Ligt het dan aan de driepunters zelf? Zou kunnen, maar dat is net de specialiteit van de best betaalde van het hele lot, Curry.
Natuurlijk zijn honderd wedstrijden (voor de finalisten van de play-offs) in zeven en een halve maand van het goede te veel, en meer en meer spelers slaan wedstrijden over om fris in de play-offs te geraken, waardoor de fans hun interesse in het reguliere seizoen verliezen.
Ligt het aan de topspelers? Amerikanen willen toch vooral Amerikanen zien schitteren. Drie van de top vijf van de NBA hebben geen Amerikaans paspoort en spreken Engels met Europees haar op: Nikola Jokic (Serviër), Luka Doncic (Sloveen) en Giannis Antetokounmpo (Griek met Nigeriaanse roots).
In een recente analyse durfde nieuwsmedium The Wrap toch nog een ander puntje aanhalen, de olifant in de basketbalhal: het activisme van de NBA heeft in de raciaal gepolariseerde VS heel wat blanke kijkers doen afhaken.
Die teruglopende interesse voor basketbal op tv begon niet toevallig met de Black Lives Matter-beweging in 2020. Die was het resultaat van de dood van George Floyd bij een gewelddadige arrestatie door de politie. De spelers verwisselden daarop hun speelshirts voor exemplaren met BLM en ‘I can’t breathe’. Ook blanke spelers en coaches (Gregg Popovich, Steve Kerr) deden mee, in tegenstelling tot de NFL, waar blank en zwart tegenover elkaar stonden maar nadien de zwarte spelers weer in het gelid kwamen lopen.
Dat activisme van de NBA was al begonnen in de eerste regeerperiode van Donald Trump (2017-’21). Geen enkele kampioen is de titel gaan vieren in het Witte Huis, op den duur werden ze niet eens meer uitgenodigd. Nu komt Trump bis eraan. De ‘zwartste’ competitie op de planeet – bijna 80 procent van de spelers heeft (deels) zwarte roots – zal op het veld activistisch blijven. Voor de 100 procent blanke eigenaars is dat dan weer een woke-hoek waar ze zo snel mogelijk uit willen.








