Herverdeling

En plots was het daar terug. Club Brugge mag in twee wedstrijden 11 miljoen euro meer op de rekening bijschrijven en het spook van de herverdeling stak weer de kop op. Dat brengt het totaal van de Brugse inkomsten uit Europa op ongeveer 63 miljoen. Voorlopig, want dit gekke Club kan evengoed de kwartfinales halen en dan komt er nog eens 12,5 miljoen bij.

Ter vergelijking: Union, Anderlecht en Gent, deze week alle drie eruit in de Europa en Conference League, toppen af op respectievelijk 10,9, 11,5 en 8 miljoen euro. De enige Belgische ploeg die nog Europees speelt komt ook uit Brugge. Cercle zal op om en nabij 8 miljoen blijven steken.

Op Union na is het een eeuwigheid geleden dat een clubje van de K11, zoals de kleinere clubs zichzelf noemen, zoveel geld uit Europa kon wegslepen. Jaar na jaar harken de grote clubs het meeste Europese geld binnen. De Belgische competitie is daarin niet uniek. Overal in Europa zie je het water (onder de vorm van geld) naar de zee vloeien.

En wat dan nog? Samengevat is dat de reactie van de grote clubs, die vinden dat zij voor hun harde werk en goede beleid mogen worden beloond. Het argument dat de sterkste schouders de zwaarste lasten moeten dragen, en dat zonder herverdeling sterk steeds sterker wordt en rijk slapend rijker, daar moet je in het voetbal niet mee aankomen.

De kleinere clubs zeggen dan weer terecht dat de Europese vetpotten in België marktverstorend werken. Ze worden daarin gesteund door sporteconomen en door iedereen die verder kijkt dan de uitslag en voorbij de clubneus.

De kwestie van de herverdeling van de Europese inkomsten komt zelden in de media. Te complex allicht en te lange tenen bij de grote clubs. De discussie is al zo oud als de straat. De man die er het eerst mee op de proppen kwam, is de recent overleden Antwerp-voorzitter Eddy Wauters. In de seizoenen 1993-’94 en 1994-’95 was Anderlecht twee keer na elkaar de enige Belgische vertegenwoordiger in de Champions League. Dat leverde hen toen in totaal 5,36 miljoen euro op.

Wauters wilde de helft van dat geld herverdeeld zien over de andere eersteklassers, zo zei hij in deze krant. Michel Verschueren van Anderlecht, ook al overleden, sprong net niet uit zijn vel en noemde Wauters een communist.

Herverdeling van inkomsten is een basisconcept in de grote Amerikaanse sporten. Meer zelfs, solidariteit van de sterke clubs ten aanzien van de minder sterke bestaat ook in de herverdeling van beschikbaar spelerstalent, zodat niet alle goede spelers in dezelfde club terechtkomen.

Verder zijn er nog het salarisplafond, de beperkte spelerskernen en ontbreekt het concept stijgen en dalen. Dat alles om het competitieve evenwicht in stand te houden en zo een spannend product te kunnen bieden aan de sportconsument. Een indirect effect is het ontbreken van hooliganisme. Een-op-een kopiëren van het Amerikaanse model zou dus ideaal zijn, maar is niet voor morgen.

De hele problematiek van de Europese inkomsten begint bij een systeemfout in het Europese voetbal. Clubs die het goed doen in een nationale competitie worden daarvoor beloond met kwalificatie voor een supranationale competitie waar ze hun inkomsten kunnen verdubbelen. Dat is economische en sportieve waanzin.

Herverdelen van de inkomsten van Club Brugge en de andere Europees spelende clubs, hoe zou dat dan moeten gaan? Een voorstel: de helft mogen ze houden en de andere helft komt in een gemeenschappelijke pot. Dat zijn niet langer de kruimels die vandaag van tafel vallen, maar is een half brood. Dus rijst de vraag: welke clubs krijgen dan de dikste boterham?

Vervolgens kom je uit bij een ander beladen begrip waarop een sportcompetitie zou moeten steunen: solidariteit. En bij de vraag: met wie zijn we solidair en met wie niet? Solidair zijn met ploegen die degraderen en stijgen en weer degraderen is weggegooid geld, dus dat willen de grote clubs niet.

Een herverdeling van de Europese inkomsten over de nationale competities lijkt onafwendbaar, maar is iets wat van de UEFA moet komen. Op Belgisch niveau is dit niet te regelen. Van Club Brugge en zijn rancuneuze voorzitter Bart Verhaeghe valt alvast geen solidariteit met andere clubs te verwachten, zo is recent nog gebleken in de discussie rond het competitieformat.

Terwijl Club Brugge nu al tot tien keer meer krijgt van het Belgische televisiegeld dan het nummer zestien, wat van de Jupiler Pro League de minst solidaire van alle voetbalcompetities maakt, wil het van het nieuwe televisiecontract, dat 10 miljoen euro minder waard is, een nog groter deel van de koek.