Golden Balls

Sportdocumentaires over topsporters, topteams of topsport zijn al te vaak unisono lofbetuigingen, streng geregisseerd en geredigeerd, met als doel een product in de markt te zetten.

Er zijn een paar uitzonderingen. Sunderland ‘Til I Die, over het wel en wee van een voetbalclub, was van een zelden geziene rauwheid en echtheid. O.J.: Made in America uit 2016 was ook allesbehalve een lofdicht op de weliswaar vrijgesproken voor moord (op zijn vrouw), maar burgerlijk wel aansprakelijk gestelde en later voor andere wandaden tot 33 jaar veroordeelde ex-footballspeler Simpson.

Het decor van O.J. was de Verenigde Staten, met zijn grote en vooral kleine kantjes. Dat was ook het geval bij Bill Russell: Legend (ook op Netflix), een aanrader, over de zwarte activist en recordbrekend basketbalkampioen.

De sportdocu aller sportdocu’s is natuurlijk The Last Dance over het seizoen 1997-1998 van de Chicago Bulls, het laatste van Michael Jordan in Chicago. Zelfs de hoofdrolspeler moest herhaaldelijk door het stof als onmogelijke mens.

Wat al die documentaires, van O.J. tot MJ, gemeen hadden, was dat ze het ecosysteem van de rich and famous als een soort extra laagje aanboden, maar in wezen ging het nog altijd om de sport. Na het bingen van Beckham op Netflix blijf je als sportliefhebber op je honger zitten. Voetbal is hier een alibi om nog maar eens datzelfde product in de markt te zetten.

Deze docuserie volgt Beckhams steile opgang van jeugdspeler van bescheiden komaf tot wereldwijde voetbalster. Een historisch doelpunt in 1996 – een trap vanop de eigen helft – zet David op het spoor naar roem en Victoria Adams, Posh van de Spice Girls.

Na de worldcup van 1998, waar hij wordt uitgesloten voor natrappen en Engeland wordt uitgeschakeld – door het gehate Argentinië nog wel -, gaat Beckham door een depressie, krijgt doodsbedreigingen maar trekt zich op aan het vaderschap.

Als de spanning tussen hem en trainer Sir Alex Ferguson te groot wordt en de club hem aan Barcelona wil verkopen, kiest hij voor Real Madrid. In de laatste van vier afleveringen overlopen David en Victoria nog eens zijn traject langs Real Madrid, LA Galaxy, AC Milan en uiteindelijk Paris Saint-Germain. Ze filosoferen over het leven, wat het is geweest, en wat het nu is…

De docu scoort goed op IMDb. 8,3 nog wel. David Beckham was tenslotte de Prins Harry van het Engelse voetbal. Deze docuserie is dan ook een beetje een bewegende tabloid, maar dan met het echtpaar als eindredacteurs. Eén enkel keertje mag het pittig, zoals wanneer Beckham de plebejische afkomst van zijn vrouw in vraag stelt. “Working class? Jij? Met welke auto werd jij naar school gebracht? Een Rolls- Royce! Right. (lachje)”

En dan is er nog die mooie relativerende gastrol van Sir Alex Ferguson, die vindt dat Beckham door Victoria nooit de absolute top heeft gehaald.

Beckham is een docu over Beckham, maar ook mét de nv Beckham. Dat merk je aan de onderwerpen die zijn vermeden. Die veelbesproken ene affaire in Madrid komt aan bod, maar wat met al die andere uitschuivers? Wat met zijn voorlopig mislukte campagne om ridder te worden in de hoop als Sir David door het leven te kunnen? En hoe zit dat met Victoria die haar realityshow in de VS in rook zag opgaan en van wie het modemerk het slecht doet? Ten slotte: als het hen zo voor de wind gaat, waarom dan die 150 miljoen dollar van dat foute Qatar aanvaarden voor het ‘ambassadeurschap’ van het WK en waarom geen woord over de rel die dat veroorzaakte?

Beckham is zo’n clever opgetuigde hagiografie dat je op den duur gaat geloven dat hij ooit de beste van de wereld was. Neen dus. Hij hád een formidabele traptechniek. En hij ís kampioen geworden in vier verschillende landen, finaal telkens met bescheiden bijdrages, tenzij in enkele van de zes Premier League-titels met Man United.

Opvallend toch dat in die jaren een aantal van zijn collega’s van Man U individuele prijzen wonnen, maar hij nooit door zijn medespelers voor PFA Player of the Year is gekozen en evenmin voor de Premier League Player of the Season. Ook nooit voor de Ballon d’Or of voor de FIFA World Player of the Year. In zijn beste seizoen (98-99) werd hij wel UEFA Club Footballer of the Year.

‘Goldenballs’, zoals Victoria hem omdoopte, is niet meer de blaaskaak die het bij Madrid als sandwichmannetje van Adidas in zijn hoofd haalde om het nummer 23 van Nike-god Michael Jordan te plagiëren, maar hij is nog steeds in de eerste plaats marketeer van zichzelf en zijn ego. Beckham is goed en glad gemaakt, maar wie Beckham een goede sportdocu vindt, heeft nog wat huiswerk.