Microcefalen
Eens in de zoveel tijd is er een slimmerik die denkt dat hij het warm water heeft uitgevonden, terwijl hij in feite het wiel voor een tweede, derde of vierde keer uitvindt. Soms heeft hij ook veel geld, en na het licht te hebben gezien komt hij met een plan om het armlastige en ondergewaardeerde wielrennen op te stuwen. Deze week was het de beurt aan Oleg Tinkov, de flamboyante multimiljonair en eigenaar van Tinkoff-Saxo, om een revolutionair plan te ontvouwen.
Vreemd dat daarbij steeds wordt vertrokken van de verkeerde premissen.
Ten eerste is wielrennen niet ondergewaardeerd, maar misschien zelfs overgewaardeerd. Het grote probleem van de wieleraficionado’s is juist dat ze de precieze waarde van hun product altijd weer overschatten. Iedereen ziet hoeveel volk er in dit weekend Vlaanderen naar de koers komt kijken, merkt vervolgens ook dat er een miljoen of meer Engelsen wat grasgroene heuvels beklimmen voor een dertig seconden durende passage van het Tour- peloton en ziet ook veel volk staan bij de aankomst van de Tour de France, vooral dan op die ene mythische berg die van de zomer ook weer wordt beklommen. Daaruit wordt dan geconcludeerd dat het product wielrennen een gigantische markt laat verloren gaan.
Dat zou weleens kunnen tegenvallen. De kijkcijfers – de enige maatstaf om een sportproduct te waarderen – lopen in heel Europa terug en zijn behalve in België marginaal te noemen. Buiten Europa zijn ze nog minder dan marginaal. Wielrennen is en blijft een West- Europees fenomeen, enkele lokale oprispingen in andere werelddelen niet te na gesproken.
Ten tweede is dit businessmodel van wielrennen onhoudbaar. Meer dan de helft van de ploegen leven boven de stand door overheidssteun of mecenaat. Ticketing is onbestaande, tv-rechten evenzeer. Sponsoring is de enige inkomstenbron, maar van de grote bedrijven die in voetbal (EK, WK) en multisport (Olympische Spelen) investeren, is geen enkele actief in wielrennen.
Kunnen we ticketing oplossen? Ja, door gesloten circuits. Luik-Bastenaken-Luik dat vergeet te finishen op het F1-circuit van Spa is pure kapitaalvernietiging. Traditie? Excusez le mot, maar fuck de traditie. Zal er veel volk komen? Misschien, misschien ook niet. Zal het 50 euro mogen kosten? Neen. Tien euro gemiddeld zal al ruim bemeten zijn. Het koersvolk is gratis gewend.
Kunnen we de kwestie van de tv-rechten oplossen? Als we op vaste circuits rijden wel. Dan kunnen we de captatiekosten drukken, maar zoals het wielrennen nu wordt georganiseerd, is het onbetaalbaar aan de kostenzijde en zonder grote multinationals als sponsor moeten mecenassen tussenkomen om de renners een degelijk salaris te bezorgen.
En al die problemen, daar had Tinkov nu eens een oplossing voor. Middels een bericht op Facebook zette hij zijn theorie uiteen en haalde hij uit naar het anachronistisch wielrennen dat in de 20ste eeuw was blijven steken. De ‘anachronisten’ hadden ook een naam: ze heetten Saiz, Bryneel (sic) en Riis. Het is tijd dat die weg zijn, want ze zijn oldskool, stelde Tinkov.
Ten derde is dit plan niet revolutionair. Acht jaar geleden was ik zijdelings betrokken bij de plannen van Wouter Vandenhaute om investeerder CVC, bekend van de F1, in het wielrennen te brengen. Alles wat Tinkov nu aanhaalt, had Vandenhaute (met Bryneel in steun) ook al uitgevlooid. Minder zware en minder wedstrijden tout court, meer steden-wedstrijden, kortere ritten-wedstrijden, minder vastpinnen op traditie, meer spreiding en de beste renners die vaker, zo niet altijd tegen elkaar zouden rijden.
Het plan Vandenhaute in zijn eerste vorm met investeerder CVC liep spaak op de onwil van de UCI om zich daar ten volle achter te scharen, maar vooral op de onwil van Tour-eigenaar ASO om zich in te schrijven in het nieuwe wielrennen. Nadat Vandenhaute zijn plannen had ontvouwd in Parijs, kochten ze daar als een bende gekken alle grote en kleine wedstrijden op.
Wielrennen kan niet hervormen, zolang ASO zijn inkomsten niet herverdeelt, tweette Johan Bruyneel van de week. Correcte analyse. Eén privé-organisator gijzelt een hele sport en de betreffende sportbond zit erbij en kijkt ernaar, bang om dat laatste beetje macht te verliezen. Wielrennen is een sport van microcefalen, zei ooit een man die al dertig jaar in het wielrennen zit. Dat klopt: wielrennen is een sport van weinig hersenen en veel ruzie.