Afrika Cup

Michel Ngadeu van AA Gent heeft al 39 officiële wedstrijden in dit lopend seizoen. Hij staat samen met nog vijf anderen boven aan het lijstje. Hij is wel enige van boven de dertig. In zijn voordeel speelt dan weer dat hij van die zes de enige centrale verdediger is in een driemansverdediging.

Het grootste verschil met al die 39’ers is dat Ngadeu de enige is die op de Afrika Cup in actie komt. In Kameroen, spelend vóór Kameroen, krijgt hij in de poulefase zo maar drie wedstrijden voorsprong op de concurrentie. Die eerste ronde zal het thuisland ongetwijfeld overleven en dan krijgt hij er nog eens minimaal één bij of vier als hij de finale haalt en alle wedstrijden speelt. Met Gent komen er nog eens maximaal 24 bij, ervan uitgaande dat Gent Europees maar één ronde speelt en hij zelf snel weer thuis is. Dat brengt zijn maximaal totaal op 70. 

Bruno Fernandes van Manchester United speelde vorig jaar 72 wedstrijden en dat is een aanvallende middenvelder. Door medici en sportfysiologen is al berekend dat een voetbalspeler per jaar niet meer dan zestig keer in actie zou mogen komen. Tussen de vijftig en zestig is het aangewezen maximum.

Als ik CEO zou zijn van een grote Europese voetbalclub, zou ik blank zijn en boven de vijftig en ongetwijfeld een (nog) slecht(er) karakter hebben. Ik zou zo weinig mogelijk Afrikaanse spelers contracteren en als er zich dan toch een niet te missen talent aandient, zou ik die de arm omwringen met een geheim contract waarin wordt overeengekomen dat de speler in kwestie zich niet langer beschikbaar stelt voor het nationaal team. Uiteraard tegen betaling van een extra premie, over de grootte moeten nog wat gesprekken worden gevoerd. Extra clausule: als hij moslim is, mag hij ook niet meedoen aan de ramadan in volle competitie of in de voorbereiding, maar moet hij die vastenweken desgevallend inhalen in zijn vakantie.

Je kan dat als eurocentrisme en neokolonialisme verketteren, of begrip opbrengen voor de CEO die hier probeert de businessbelangen van zijn Europese club te beschermen. De logica daarachter is de volgende: de belangen van de werkgever primeren op die van het toevallig geboorteland. Voor de goede orde: als het al zou kunnen – quod non – zou ik zou nooit manager willen worden van een voetbalteam, onder meer om die spagaat te vermijden.

Ooit is dit geprobeerd, maar het lijkt er niet op dat dit vandaag nog gebeurt, al helemaal niet aan de top van de voetbalvoedselketen. Liverpool, eigendom van een Amerikaan nog wel, ziet in een cruciale fase van de Premier League gewoon drie van zijn beste spelers een maand vertrekken: Mohamed Salah met Egypte, Naby Keita met Guinea en Sadio Mane met Senegal riskeren minimaal achtste finale te halen. 

In België moet AA Gent zijn sterkhouder achterin (Ngadeu) en voorin (Tissoudali) missen. Club Brugge is niemand kwijt en dat is wellicht ook het resultaat van een transferpolitiek die erin bestaat zo min mogelijk Afrikanen met een Afrikaans paspoort aan te trekken. Dat is slim.

Die hele Afrika Cup staat als een tang op een varken. In tegenstelling tot selecties voor de World Cup en de Euro-toernooien, krijgen de werkgevers-clubs geen compensatie van de Afrikaanse voetbalbond als ze hun spelers voor de Afrika Cup moeten afstaan. Waar zou de Afrikaanse voetbalbond dat geld ook moeten halen? Geen hond buiten Afrika is geïnteresseerd in de televisierechten en in Afrika zelf hebben ze geen geld om ervoor te betalen. Belgen die wedstrijden willen zien, moeten straks uitwijken naar de BBC, die ocharme ook maar de rechten voor tien wedstrijden hebben gekocht.

De African Cup of Nations, zo heet dat toernooi, draait op een omzet van 45 miljoen euro en hoopt break even te draaien. Euro 2016 in Frankrijk kwam op 1,9 miljard euro uit, winst. Niks klopt aan de Afrika Cup. Niet de timing, midden in het Europese voetbalseizoen, niet het aantal deelnemers, 24, en niet de frequentie, om de twee jaar. Een Europees kampioenschap voetbal wordt bijvoorbeeld om de vier jaar gespeeld, netjes geschrankt met de World Cup, die ook om de vier jaar wordt georganiseerd. Althans voorlopig nog.

In welk seizoen, welke vorm en op welk continent dan ook, interlandvoetbal wordt sowieso stilaan een anachronisme. Naarmate de financiële belangen van de (Europese) competities groter worden, zal net als in de grote Amerikaanse profsporten spelen voor het nationaal team en strijden om een mooie medaille iets worden wat je een keer moeten hebben meegemaakt, en dan nooit meer. Dat je je daarna als Afrikaan beter niet te veel meer vertoont in je geboorteland, zal je er na een blik op de beleggingen en bankrekeningen graag bijnemen.