En de winnaar is…

Een computer heeft een winnaar uitgespuwd voor de Ronde van Vlaanderen van zondag: het wordt Mathieu van der Poel. Die computer, pardon computersysteem, bij IDLab aan de Universiteit Antwerpen kwam tot die uitslag op basis van een algoritme. Zonder algoritmes draait de planeet niet meer, is zo zoetjesaan de indruk, en zonder artificiële intelligentie zou ze zelfs tegengesteld draaien.

Algoritmes voeden zich met data. In dit geval de individuele uitslagen van de renners en – al iets trickyer – de vorm van de renner. Of ze de recente Dwars door Vlaanderen ook hebben meegenomen in hun analyse is niet duidelijk. De belangrijkste input komt van de wieleruitslagen van de afgelopen jaren en het patroon dat zich daarin aftekent.

Ik heb daar enkele bedenkingen bij. Vooreerst: Van der Poel is een redelijk veilige keuze van het computersysteem. Het zou pas opvallen als pakweg John Degenkolb ineens als grootste kanshebber op het scherm zou verschijnen en die ook nog zou winnen. Het grootste manco in de data is het patroon in de wieleruitslagen. Zo eindigde de winnaar van de Ronde van Vlaanderen de laatste jaren steevast bij de eerste tien in Harelbeke in de voorafgaande E3 Prijs. Dat is het typevoorbeeld van toeval gepromoveerd tot waarheid en heeft dezelfde voorspellende waarde als de zwarte broek die de meeste winnaars dragen. Als VDP in zijn witte broek wint, is dat een trendbreuk.

De twee meest recente wielerseizoenen verschillen niet alleen van alle voorgaande jaren, ook deze generatie wielrenners verschilt merkelijk van de voorgangers. Zoals Van der Poel, Van Aert en Alaphilippe hun seizoen indelen en hun doelen kiezen is nog nooit vertoond. De voorspellende waarde van eerdere uitslagen is bijgevolg hoogst twijfelachtig. Ten slotte is wielrennen op de weg, meer dan welke andere wielerdiscipline ook, onderhevig aan heel veel toevalsfactoren.

Uitslagen voorspellen in de sport is het makkelijkst in sporten met hoge scores: basketbal, volleybal. Of veel repetitieve handelingen: honkbal, American football. Of veel wedstrijden: bijvoorbeeld voetbalcompetities of de grote wielerrondes. Uitslagen van wedstrijden in voetbal zijn zeer lastig te voorspellen omwille van de lage score. Dat is bij de eendagswedstrijden in het wielrennen ook het geval: het is altijd 1-0 of 0-1, nooit zijn er twee winnaars. Bovendien is het wielrennen de laatste jaren meer en meer een toevalsport geworden omdat geen enkele ploeg – behalve Deceuninck-QuickStep in niet al te lange eendagskoersen – een wedstrijd op slot kan doen.

Wielrennen heeft dan weer een ander voordeel op voetbal en dat is de fysiologische component. Het interessante aan het systeem van de Universiteit Antwerpen is wat ze ermee van plan zijn in een volgend stadium: de fysiologische data van de renners mee in kaart brengen. In dat geval was Wout van Aert wellicht naast Mathieu van der Poel als medefavoriet op de uitdraai gekomen. Op het tweede deel van Kwaremont – wat mij betreft het lastigste, zeker als het waait – haalde hij de op één na snelste tijd op Strava. Op het eerste deel was dat de achtste tijd maar wel het dagrecord. Strava is plezant als extra info, maar niet alle renners zetten (al) hun trainingen op die sportprestatieapp.

Nog interessanter wordt het als je in zo’n algoritme ook de bloedwaarden zou kunnen verwerken. Bijvoorbeeld de CK (creatinekinase) in het bloed van Van der Poel voor Dwars door Vlaanderen en daags voor de Ronde. Was die hoog voor Dwars door Vlaanderen, dan heeft hij wellicht keihard getraind de dagen ervoor. Is die nog steeds hoog daags voor de Ronde, dan is hij niet gerecupereerd van die trainingen en Dwars door Vlaanderen en schrijf hem dan maar af.

Met de Ronde van Vlaanderen eindigt het voorjaar van Van der Poel. Parijs-Roubaix wordt naar het najaar verschoven en daar is hij, als de rest van 2021 een beetje normaal verloopt, de grote favoriet. In Zeno leest u een uitgebreid dubbelgesprek met zijn bazen. Zij denken dat Van Aert beseft dat Van der Poel intrinsiek de betere van de twee is. Zij geven ook toe dat niet winnen in een wedstrijd waar ze allebei aan meedoen pas erg is als de andere die dag wel wint.

Welnu, de ene heeft in de Strade gewonnen, waar de andere een jaar eerder won. De andere heeft in Wevelgem gewonnen, waar de ene en de andere elkaar vorig jaar de duvel aandeden. De stand tussen de halve Hollander die Belg is en in Nederland rijdt en de halve Belg die Nederlander is en voor een Belgische ploeg rijdt is 1-1. Laat de hoogmis beginnen en schrik niet als geen van beiden wint.