Remmende voorsprong

Als Club Brugge kampioen wordt is dat een pleidooi voor de play-offs. Als Club Brugge geen kampioen wordt ook. Elke einduitslag is oké want de regels waren van bij de start duidelijk: na afloop van een competitie waarin iedereen tegen iedereen thuis en uit heeft gespeeld, gaan we met de eerste vier dat nog eens over doen. Dus 34 wedstrijden plus nog zes erachteraan en aan het eind kijken we wie eerste staat en die wordt kampioen. O ja, detail: de punten na 34 wedstrijden delen we in twee.

Club heeft nog vijf punten voorsprong op Racing Genk, waarvan het vrijdagavond een 3-0 om de oren kreeg. Volgens de voetbaljournalisten is de spanning terug. Zou kunnen. Maar ook niet. Club hoeft alleen rekening te houden met dat Racing Genk. Antwerp en Anderlecht volgen op acht punten en zijn met nog zestien punten te verdienen zo goed als uitgeschakeld. Tenzij Club natuurlijk donderdag verliest bij Antwerp.

Een avondje eerder spelen Genk en Anderlecht tegen elkaar. Dat wordt een hele interessante partij. Genk speelt erg aanvallend, maakt het veld breed en geeft ruimte weg. Anderlecht wil niet liever. Dus, voor alle blauw-zwarten die sinds vrijdag met de daver op het lijf lopen: supporter maar voor paars-wit. Het kan zomaar dat Anderlecht in Genk wint en dan staan ze bij Genk op vijf punten van Club. Het enige wat Club dan nog moet doen in Antwerpen is een gelijkspel halen en dan staan ze er zes voor op Anderlecht en Genk en acht op Antwerp. Met nog drie wedstrijden te spelen en negen punten te verdienen (en twee thuiswedstrijden) mag het niet meer fout gaan.

Wint Genk ook van Anderlecht en speelt Club gelijk, dan scheelt het nog drie punten. Verliest Club dan nog twee. Voetbal kan simpel zijn.

Neen, Club is niet meer zo dominant als het ooit was, bijvoorbeeld net na de winterstop toen Bas Dost nog werd gehaald. Waar dat mee te maken heeft, wie zal het zeggen? Ik las dat de covidbesmettingen er misschien voor iets tussen zitten, maar ik wist niet dat je van covid humeurig werd. Het valt op dat meer dan één speler kregelig reageert bij het minste dat fout gaat. Hans Vanaken heeft dat altijd wel een beetje in zich gehad, maar ook anderen van wie je dat niet verwacht tonen zich emotioneel kwetsbaar.

Ruud Vormer voerde al in die eerste wedstrijd tegen Anderlecht in de rust een raar theaterstukje op. Niet wat hij schreeuwde ging door merg en been, dat kon er nog door komend van een aanvoerder, wél dat steenkolenengels van hem. Hij heeft het voor Louis van Gaal, die hem ooit bij AZ liet debuteren. Niks mis mee, maar daarom hoeft hij zijn Engels nog niet te imiteren. Volgend keer, Ruudje uit Hoorn, gewoon in het Noord-Hollands.

Philippe Clement weet het stilaan ook niet meer, tenzij zijn keuzes zijn beïnvloed vanuit de controlekamer, zoals bij elke club. Het management heeft altijd spelers die het liever in het uitstalraam ziet dan andere spelers en meldt dat meestal ongevraagd. Daarbij hoort dan de toegift: het spreekt vanzelf dat jij de ploeg opstelt. Het moet al een sterke trainer zijn om daar geen rekening mee te houden.

De vervanging van Charles De Ketelaere afgelopen vrijdag was voor velen een mysterie. Oké, bij dat eerste doelpunt zag hij er wat ongelukkig uit, maar De Ketelaere kent inzake eentijds aanvalsspel zijn gelijke niet. Dit is zowat het grootste talent dat Club ooit zelf heeft voortgebracht en een garantie op een mooie verkoopprijs, alleen nog niet volgende zomer.

En nu even ernstig: wat hiervoor staat, is een en al speculatie. Wellicht heeft het tanende Club Brugge te maken met de wet van de remmende voorsprong. Het was de befaamde Nederlandse historicus Jan Romein die daar in augustus 1935 op wees in zijn essay ‘De dialectiek van de vooruitgang’. Zoals Wikipedia zegt: het fenomeen is in tal van omgevingen toepasbaar, dus ook sport.

De wet stelt dat een voorsprong op een bepaald domein er vaak toe leidt dat er weinig stimulans is om verdere verbetering of vooruitgang op te zoeken, zodat men vroeg of laat wordt voorbijgestreefd c.q. ingehaald. Door te berusten in een voorsprong wordt men geremd om nog verder te gaan.

Het is het onontkoombare lot van de dominante partij. Omgekeerd is er de wet van de stimulerende achterstand. Club Brugge is het doel, het mikpunt, de schietschijf voor heel België. Iedereen zal zich straks verbazen/verkneukelen of zal jammeren/klagen als Club straks alsnog naast de titel grijpt. Dat zal niet gebeuren: de jonge traditie wil dat de play-offs nog nooit een onterechte kampioen hebben opgeleverd.