Alle sporters in de zaak rond dokter Mertens zochten de grijze zone op. Of ze voor hun ozon, over infusen en naalden tot corticosteroïden worden gestraft, is echter lang niet zeker.

Greg Van Avermaet, Bart Wellens en Tom Meeusen moeten vandaag voor de disciplinaire commissie van de Belgische wielerbond verschijnen. Meer dan waarschijnlijk wordt uitstel verleend. Aanstaande donderdag is het de beurt aan voetballer Karel Geraerts, die voor het Vlaams Dopingtribunaal zijn zaak komt bepleiten. Veldrijder Laurens Sweeck kreeg eerder uitstel tot 12 mei.

Hierboven staan de vijf eerder bekende namen. De Morgen kent alle namen uit het verhoor van dokter Mertens van 13 maart 2013, maar verkiest die niet te publiceren omdat niet duidelijk is of alle gevallen ook een vervolg krijgen voor een dopingrechtbank.

Dokter gaat vrijuit

Hoewel hij mogelijk wordt doorverwezen naar correctionele, lijkt huisarts Chris Mertens op het eerste gezicht weinig te verwijten. Behalve het aanraden van corticosteroïdengebruik aan Greg Van Avermaet – Diprophos, waarvoor de renner een eenvoudig attest kan afleveren – zijn in geen van de dossiers van dokter Mertens dopingproducten in het spel. Mertens was een adept van inspuitingen, dat wel, en er zijn bij hem ook lege spuiten Aranesp (epo van de tweede generatie) gevonden, maar Mertens is nu eenmaal huisarts. Het DNA-onderzoek van gevonden bloedresten en spuiten leverde geen enkele match op met een topsporter.

Het gebruik van ozon (bij Bart Wellens en nog bij heel wat andere sporters) zou voor een sporter wél als dopingpraktijk kunnen worden gekwalificeerd, maar zelfs dat is lang niet zeker (zie verder). En dan is er het spuiten van legale middelen of het toedienen van aminozuren via infuus. Dat is in eerste instantie alleen een dopinginbreuk als te veel wordt ingebracht omdat grote hoeveelheden de bloedwaarden zouden kunnen manipuleren. Voor profwielrenners is er een extra strenge bepaling: als zij spuiten, moeten ze dat melden.

Vaminolact

Hoe zwaar weegt het dossier? Tom Meeusen, Bart Wellens en Greg Van Avermaet zullen een straf moeilijk kunnen ontlopen. Het zal erop aan komen voor de advocaten om in hun pleidooi uit te leggen hoe onschuldig het gebruik wel (niet) verliep.

Bij Meeusen werden in zijn camper infusen Vaminolact en naalden gevonden. Dat kan wijzen op gebruik voor of na een wedstrijd. De Morgen vond in het dossier geen bewijzen van andere producten, maar de geruchtenmolen ziet dat anders.

Vaminolact is geen doping, maar een recuperatiemiddel op basis van aminozuren. Op de gebruiksaanwijzing staat vermeld dat het direct in de bloedbaan moet worden ingebracht. De verdediging van Sweeck en alle andere Vaminolact-gebruikers van dokter Mertens (ongeveer iedereen) zullen aanvoeren dat zij Vaminolact oraal innamen. Uit het pv van het verhoor van dokter Mertens blijkt evenwel dat het vaak gaat om baxters en infusen “zetten”.

Dit wordt al een eerste juridische discussie. Aangezien dopinggebruik niet is bewezen – er is geen positief urine- of bloedstaal – ligt de bewijslast voor kwaad opzet bij het bondsparket. Dat moet dus bewijzen dat er meer dan 50 milliliter is gebruikt, binnen de zes uur.

De meeste klanten van Mertens kregen ook spuiten met ijzer of homeopathische druppels. Spuiten is verboden, maar alleen
voor wielrenners, voor wie de no needle policy van de internationale wielerbond geldt. Dat beleid maakt echter geen deel uit van
de dopingregels van de Internationale Wielerunie UCI of het Werelddopingagentschap WADA, en dus ook niet van de Vlaamse Gemeenschap. De no needle policy valt onder de zogeheten Medical Rules van de UCI en stipuleert dat elke injectie binnen de 24 uur moet worden gemeld.

Het is niet duidelijk of de Vlaamse Gemeenschap kan straffen op basis van die regel. Sowieso zijn de straffen voor no needle geen twee jaar zoals bij doping, maar minimaal acht dagen en maximaal zes maanden en/of een geldboete.

Ozon

Was dokter Mertens niet de ozondokter en hingen niet alle sporters aan zijn (in beslag genomen) Humazontoestel? Neen.

Bovendien zijn er vier verschillende manieren om ozontherapie toe te passen. De verboden manier is het bloed uit het lichaam halen en terug inbrengen “in het circulair systeem” – van ader naar ader, zeg maar. In zijn eerste verhoor legde dokter Mertens meteen uit dat hij zelden de klassieke ozontherapie toepast omwille van het vergiftigingsrisico (ozon is een giftig gas) voor hemzelf. In heel wat mailverkeer tussen de sporter en Mertens komt ook het onderscheid tussen “klein en groot ozon” voor.

Klein ozon wijst wellicht op het inspuiten van ozon vermengd met bloed in een spier. Dat die praktijk courant werd toegepast door dokter Mertens bewijst een eerder wielerdossier waarin de atleet zich door Mertens voor het herstel van een langdurige virale aandoening liet behandelen met ozoninspuitingen in de bil. Dat maakte ook deel uit van het grote ozondossier-Mertens en was blijkbaar een soort testcase, die onder de mediaradar passeerde. De atleet werd op 30 december 2013 door de Belgische wielerbond vrijgesproken.

Het zal er dus voor alle sporters op aan komen om de rechters te overtuigen van het deugdelijk gebruik van ozon, in de bil dus.

Vrij testosteron

Het dossier-Mertens is een schoolvoorbeeld van overmedicalisering maar als dopingdossier staat het bol van de zwakheden. Injecties met ijzer werden zo maar als dopingpraktijk en homeopathische middelen als doping gecatalogeerd. Spuiten die dateren van voor no needle policy (4 mei 2011) werden ook als een inbreuk gezien. Een Powerpoint-presentatie van 2003 over ozon, aangeprezen als een vorm van bloeddoping, en bij Mertens aangetroffen, werd ineens een bewijs van een dopingpraktijk.

E-mails werden geïnterpreteerd als dopingbekentenissen en het vermelden van testosteron als bloedwaarde volstond om verdacht
te zijn. Dat overkwam Karel Geraerts van Sporting Charleroi. Hij en zijn dokter hadden het in hun mails over de bepaling van zijn vrije testosteronwaarde die ‘over vijf dagen’ zou komen. Zowel de politie als blijkbaar ook de Vlaamse Gemeenschap concludeerde daaruit dat hij een testosteronkuur zou krijgen. Tenzij hij andere vergrijpen op zijn kerfstok heeft, wordt het voor Karel Geraerts volgende week de vrijspraak.

Zaak Mertens