Eurosport heeft het wielerhuis gekraakt: Milaan-Sanremo zit vanmiddag niet langer op de VRT. De Vlaamse wielerfan zal moeten wennen aan een ander zendernummer, andere stemmen en een andere kijkgewoonte.

Op vrijdag 31 maart zal Canvas de twaalf uur of langer durende fietstocht van VRT-sportjournalist Ruben Van Gucht over het vernieuwde parcours van de Ronde van Vlaanderen in beeld brengen. Op de Sporza-site staat: “Canvas brengt heel zijn Ronde live in beeld in een rechtstreekse uitzending van 12 uur. Met beelden van de motor en de helikopter, maar ook vanaf de fiets van Ruben. Zoals het bij een echte wieleruitzending hoort, zijn er ook commentatoren.”

Sven Nys is al aangezocht om een duo te vormen met Goedele Wachters. Er zal publiek zijn voor Van Gucht, want in de heuvel- en kasseizone krioelt het van de wielertoeristen op de vrijdag voor de Ronde. Het kind heeft een naam: #Voorderonde. #Voor1april had ook gekund, maar er zou geen verband zijn.

Neen, het is de VRT bittere ernst. “#Voor de ronde is de eerste echte ‘slow tv’ in Vlaanderen: een genre dat vooral in Noorwegen furore maakt met marathonuitzendingen van de mooiste boot- en treinreizen of ander nationaal erfgoed.”

Zijn ze gek geworden bij de VRT? Niet gek, misschien een beetje wanhopig. Afgezien van de vraag of wielrennen bij nóg meer slow tv gebaat is, als er sowieso al 95 procent van de wedstrijd niks gebeurt, kun je je afvragen of het tot de opdracht van de VRT behoort om deze mengeling van folklore, bezigheidstherapie en hobbyisme twaalf uur lang in beeld te brengen. Dat personeel, die camera’s en die helikopter, dat kost een cent. Het zal door andere onderbelichte sportevenementen – soms terecht en soms niet terecht – worden aangegrepen om te wijzen op de twee maten en twee gewichten waarmee de VRT naar sport kijkt.

Jeroen en Karsten

Misschien zal de VRT ter verschoning wijzen op de vrijgekomen wielerbudgetten, nu de openbare omroep de rechten van de Italiaanse wedstrijden niet meer heeft. U leest het goed: vanmiddag wordt het eerste klassieke monument gereden, de Primavera of Milaan- Sanremo, en u zal niet Michel Wuyts, evenmin José De Cauwer en ook niet Renaat Schotte of Karl Vannieuwkerke horen. Voor het eerst in een halve eeuw of zo moet u ook niet op de openbare zender afstemmen, maar op Eurosport.

Alle begrip voor de koersliefhebber die verweesd achterblijft. Uit een recente studie bleek dat die gemiddeld bijna zestig jaar oud is, geen early adopter dus. Gelukkig leest hij nog een krant, en deze redactie heeft het uitgevlooid: wie bij Telenet zit, stemt af op 210. Proximus heeft Eurosport op 70 zitten. Op voorwaarde dat de zendernummering niet is veranderd. In dat geval blijft alleen woordschilder Christophe Vandegoor op Radio 1 over.

De VRT heeft onmiskenbaar veel expertise inzake wielrennen, maar commentaar geven bij 200 mannetjes in fluolycra die op een fiets om ter eerst rijden, is ook geen hersenchirurgie. Probeer nu eens gewoon Jeroen Vanbelleghem en Karsten Kroon op Eurosport. Ze beginnen eraan om 14.15 uur. Die Vanbelleghem is (nog) geen household name maar kent zijn renners en spreekt keurig Nederlands: hij kan de zoon van Michel zijn, maar is een goede commentator. En doe niet moeilijk over Kroon. Die kent evenveel (of zelfs meer) van de moderne koers als José De Cauwer, en Waaslands of Noord-Nederlands verschillen niet zo heel veel van elkaar. Zelfs aan de onderbrekingen voor reclameboodschappen went u na een tijd.

Het is bijna niet te geloven, maar het zal toch gebeuren en wel vandaag: er zal worden gekoerst zonder de VRT. Dat is vorige week al uitgeprobeerd en dat lukte behoorlijk in de Strade Bianche en Tirreno-Adriatico. Het was wennen, vooral dan voor de VRT. Van Greg Van Avermaet die de ploegentijdrit met zijn BMC won, waren geen beelden te zien in Het Journaal. Ook samenvattingen kosten geld. Vreemd genoeg werd de overwinning ook niet woordelijk vermeld, wat perfect had gekund. Alsof de VRT iets wilde poneren: brengen wij het niet, dan is het niet gebeurd.

Renaat Schotte, die zich in mei ook die heerlijk relaxte Giro door de neus geboord ziet en nu naar Milaan-Sanremo is afgereisd voor interviews, is als vaste kracht voor de Italiaanse koersen het grootste slachtoffer. Hij mocht woensdag wel Nokere Koerse ‘doen’.

Vannieuwkerke heeft geen last van het verlies van de uitzendrechten. Die is niet voor één gat te vangen en omkadert vanavond de bekerfinale in het voetbal.

Hij mengde zich ook in de discussie VRT-Eurosport op de dag van de Strade Bianche. Die livereportage van de koers die Greg Van Avermaet bijna won, betekende de primeur voor Eurosport, dat zichzelf meteen lichtjes overdreven profileerde als Home of Cycling. Vannieuwkerke tweette: “Topkoersen met commerciële onderbrekingen, omdat het niet anders kan blijkbaar. Weg flow. Jammer.” En even later verduidelijkte hij: “1. er zijn koersen met spanningsboog die reclame verdraagt (vlakke ritten grote rondes). 2. essentie van sport = niet raken aan spanningsboog.”

Fijne, kleine sport

Een beetje kort door de bocht, vonden zelfs collega’s bij de VRT, wetende dat Vannieuwkerke zelf presenteert op de betaalzender Play Sports van Telenet, die niet die nood heeft aan reclameblokken. Als hij niet bij Play zit, dan bij de VRT, dat al jaren sportrechten vergaart met belastinggeld en ook nog eens mini-reclamespotjes verkoopt, waardoor er royaal veel tijd overblijft om te analyseren. Dat allemaal tot grote ergernis van de commerciële zenders, die hun omkadering noodgedwongen volstouwen met commercials.

Volgens professor Daam Van Reeth van de KU Leuven zou de Strade Bianche van 2017 (op Eurosport) in Vlaanderen tussen 300.000 en 350.000 kijkers minder hebben gehad dan de editie van 2016 (op VRT). De Omloop Het Nieuwsblad zag volgens Van Reeth dit jaar zijn kijkpubliek buiten België compleet wegsmelten. Vorig jaar was OHN in Nederland goed voor 320.000 kijkers. Eurosport, dat de rechten voor Nederland heeft, gaf, in tegenstelling tot vorig jaar, geen toelating aan de Nederlandse openbare omroep om de wedstrijd ook live uit te zenden. In Nederland keken nog geen 10.000 kijkers.

Tenzij de wielergekke Vlaming nu massaal op Eurosport afstemt – wat niet zal gebeuren – wordt wielrennen door deze evolutie op termijn herleid tot zijn ware economische proportie: een fijne, maar kleine sport, een soort biatlon op wielen.

Ten slotte nog dit. Als de VRT dan toch zo ongelukkig is zonder dat Italiaanse wielrennen, waarom heeft de openbare omroep dan niet hoger geboden? In de VRT-wandelgangen doet het verhaal de ronde dat Sporza zijn budget gehalveerd zag en wielrennen niet meer prioritair acht. De top zou helemaal niet ongelukkig zijn met wat minder wielrennen, onze regionale passie, maar ook een heel dure sport om te producen.

Welke reden ook, hier worden achterhoedegevechten geleverd. Die evolutie is al een paar jaar aan de gang, maar had het ondergefinancierde wielrennen en de kleine markt Vlaanderen nog niet bereikt: livesport hoort thuis op een sportkanaal. RCS, de Italiaanse eigenaar van die koersen, heeft zijn rechten verkocht aan de meest biedende en dat is Discovery Channel geworden, met zijn Europees sportfiliaal Eurosport.

Die evolutie is niet te stoppen en zal zich ook uitbreiden naar andere sporten. Wellicht zien we ook geen Olympische Spelen meer op Sporza/VRT en alleen nog op Eurosport. Het is dan een kwestie van tijd voor ook de interlands – zoals in Nederland – naar een commerciële zender verhuizen. Straks moet ook de Tour de France weer worden vergund, en die willen ze bij Eurosport ook maar al te graag.

Waarom koers niet op de VRT moet