Fort Sport (m.)
Goh, dit wordt een lastige. Hij gaat over vrouwen en voetbal. Niet over vrouwenvoetbal, maar over vrouwen en mannenvoetbal. Dat was deze week een issue. Het begon met een foto van de technische staf van de Rode Duivels en ergens verscheen een opmerking in de trant van ‘En waar zijn de vrouwen?’ Dat werd opgepikt door de radio.
“Een voedingsdeskundige kan toch ook een vrouw zijn?”, was een van de vragen. Jaaa, had goed gekund. Ik ken een vrouw die alle diploma’s heeft en die bij een aantal eersteklassers en bij wielrennen gewaardeerd advies geeft. Maar toevallig is het bij de Rode Duivels een man, en het is ook een goede. Andere optie: de logistiek. Er zijn shirtjesopplooiers mee. Mannen, maar dat hadden ook vrouwen kunnen zijn. Stel je voor: veertig stuks in de omkadering, van wie drie vrouwen om de was, de plas en de plooi te doen. Het kot zou te klein zijn geweest.
Vervolgens verscheen een foto van de VRT-equipe die het WK zal coveren. In een krant werd die foto becommentarieerd met ‘Zoek de vrouw in de ploeg voor het WK voetbal’. Waarop een clevere van de VRT die krant uitvlooide en schreef: “Net even gezocht in de krant van vandaag naar sportartikels door vrouwen geschreven. Oeps, niks gevonden.”
Die krant had een open doelkans weggegeven, want van alle media heeft de VRT de meeste vrouwen op zijn sportredactie. Waarvoor hulde. Bovendien kon de VRT net die week uitpakken met een tweede vrouwelijke analist bij het voetbal, Heleen Jaques. Zij speelt bij Anderlecht en was op het EK van 2017 een vaste waarde in de verdediging bij de Red Flames.
Vrouwen in de sportjournalistiek zijn geen evidentie, vrouwen in de voetbalanalyses nog veel minder. Eerst die sportjournalistiek. Sport is de enige sector die voor eeuwig en altijd zal worden gedomineerd door mannen. Omdat mannen alles in de sport beter kunnen dan vrouwen zijn mannen de maat der dingen, de norm. Neem ons alles af, maar blijf van het Fort Sport (m.) af. (grapje)
Dat belet niet dat vrouwen even eloquent kunnen spreken of schrijven als mannen en dus ook over sport als journalist kunnen berichten. Op het WK zal ik straks niet te veel vrouwen tegen het lijf lopen, maar in de perszaal van de Olympische Spelen zijn er sinds Sydney 2000 veel vrouwen onder de internationale kanjers.
Vrouwelijke analisten over een door mannen gespeelde en gedomineerde sport is dan weer een ander paar mouwen. Analist word je niet omdat de presentator je zo ineens aanspreekt, de betiteling komt met bewezen kwalificaties. Analisten hebben bij ons een opleiding en ervaring als trainer en/of een verleden als voetballer op het hoogste niveau. De beste analisten zijn niet altijd de beste spelers of meest succesvolle trainers geweest, maar minimaal waren ze actief in de hoogste klasse.
Vanuit die vaststelling vertrekt de kritiek op Imke Courtois. Niet dat ze onzin verkoopt op televisie, want daarvoor wordt ze te goed gecoacht en beschermd door haar vaste aangever Karl Vannieuwkerke en beaamt ze meestal wat de anderen aan tafel vinden. Begrijpelijk, want meer durf in haar analyses zou haar duur te staan komen, zo weet ze zelf.
Waar knelt dan het voetbalschoentje? Imke Courtois zit daar niet als journalist (wat ze niet is), niet als trainer met een Pro License- diploma (dat ze niet heeft), niet als kinesist (wat ze wel is en doctoreert), ook niet als de vrouwelijke vrolijke tegenhanger van Rick de Leeuw, maar als analist van een sport – mannenvoetbal – die ze kent van op tv.
Daar knelt het voetbalschoentje een beetje: vrouwenvoetbal en mannenvoetbal zijn twee totaal verschillende sporten. Ik ben tegen vergelijkingen van mannen- en vrouwensport, maar in dezen kan het niet anders: de nationale vrouwenploeg is tweede provinciale bij de mannen waard, zonder enige kans op promotie. Ik schreef het al – dit is een lastige – maar als Imke Wimmeke was geweest en effectief in tweede provinciale had gevoetbald, zou hij in geen honderd jaar in een panel van deskundigen hebben gezeten om over voetbal te praten. Is het dat wat ze bedoelen met positieve discriminatie? Maar goed, we gaan er op vooruit. Imke Courtois was reserve bij die tweedeprovincialer, met Heleen Jaques wordt een tweede analiste binnengehaald die vast in de basis van de Red Flames staat.