Column over Zomertijd in De Morgen van zaterdag 30 maart 2019

Zomertijd, en niks anders

Dit is een lastige, maar als we heel eerlijk zijn, moeten we durven toe te geven dat er aan die global warming naast alle nadelen ook wel enkele niet te versmaden voordelen zitten. Zo moeten onze topsporters half februari niet meer naar de zon reizen en vliegen dus niet en zoals we weten is vliegen fout. Die betere resultaten van onze sporters, zouden die misschien aan de klimaatopwarming te wijten zijn? En tegelijk de klimaatopwarming tegengaan? Dat is een studie waard.

De sportsector heeft niet de gewoonte van zich te laten horen, zelfs niet in materies die hem aangaan. Sporters zijn navelstaarders: of het nu profs dan wel recreanten zijn, het enige wat hen interesseert, is hun eigen kleine wereld en hoe ze daarin het best voor de dag kunnen komen.

Tijd dat de sportsector collectief wakker wordt en zich mobiliseert achter één doel, en wel hierom: op een Europese top vorig jaar in Salzburg heeft premier Charles Michel laten weten dat de Benelux gezamenlijk een bevraging wil houden over de keuze tussen winter- of zomertijd. Hij is dat overeengekomen met zijn Nederlandse en Luxemburgse collega’s Mark Rutte en Xavier Bettel.

In België neigt de bevolking naar een permanente zomertijd: leuk, die terrasjes in de zomer. In Nederland naar een permanente wintertijd. Misschien denken ze dat er dan nog eens een Elfstedentocht komt als het alle dagen winter is, er is niet zo gauw een andere reden te bedenken.

Beseft de sportsector wel wat hier op het spel staat? Een hele bewegingscultuur komt in het gedrang bij de invoering van de permanente wintertijd. De permanente zomertijd daarentegen zou een zegen zijn, niet zozeer omdat het dan in de winter een uurtje later donker wordt, maar vooral omdat de zomertijd behouden blijft.

Het terrasjesargument is een non-argument, dat spreekt vanzelf. Terrasjes zijn misschien zelfs gezelliger in het schemerdonker dan in de late zomerzon. Ook een non-argument is dat van weerman Frank Deboosere, die pro wintertijd is omdat die zou aansluiten bij het menselijk bioritme. Vorig jaar organiseerde Deboosere een poll op zijn website: 966 mensen stemden, 55 procent wou altijd zomertijd, 22 procent wou blijven switchen.

Dat de wintertijd beter spoort met de reële zonnetijd kan wel kloppen, maar doet het ter zake? De zonnetijd komt ongetwijfeld van pas in Stonehenge om een of ander ritueel op te voeren, maar is voor de moderne mens verder van niet al te veel belang.

Slaapexperts zijn ook tegen het zomeruur want de slaap wordt vooral verstoord door de uurwisseling, zeggen ze. Nog niemand gehoord die niet kan slapen van een weekje Londen. Niet in Londen en niet bij thuiskomst. Je krijgt echt geen jetlag van één uurtje verschil. Geen uurwissel dan maar? Oké zeggen de experts, maar permanent zomeruur is uit den boze want dan is het te lang licht. Tegen licht bestaat verduistering. Geen toeval dat IKEA, dat uit het noorden komt, daar reclame mee maakt.

Ik was vorige zomer lang in Rusland en daar werd het eind juni donker tegen elf uur en tegen vier uur scheen de zon alweer. Die slimme Russen hadden daar iets op gevonden: donkere gordijnen! Misschien slapen Russen iets minder in de zomer dan in de winter, als ze wat meer zuipen, maar dat doen ze daar al millennia en ze leven nog steeds. Op de evenaar was ik ook al en daar is het elke dag vaste prik, klaar om zes uur en donker om zes uur. Ook daar slapen ze. En zuipen, winter en zomer.

De uurwissel van vannacht is het sein voor de bewegende burger om het dure en veel te weinig benutte fitnessabonnement opzij te leggen en zich naar buiten begeven. In april tussen zeven en acht/halfnegen, in mei tussen zeven en negen of soms al halftien en in juni zelfs tussen zeven en halfelf: lekker bewegen en sporten in daglicht en met wat geluk in zonneschijn.

Niks mooiers dan een loopje bij ondergaande zon, niks heerlijkers dan met de fietsgroep naar huis sjezen met op de achtergrond een rode bol. In augustus gaat het weer bergaf. In september kun je nog hooguit tot halfnegen buiten sporten bij licht. Bij permanente wintertijd zou daar nog een uur afgaan en zouden we twee maanden minder buiten kunnen sporten.

Als de overheid echt bekommerd is om de gezondheid van de burgers en bewegen wil promoten, is er geen discussie mogelijk: zomertijd, en niks anders. De sportsector mag hier wel eens zijn stem laten horen. Laat dit een aanzet daartoe zijn. En als dat niet helpt, is er nog een groen argument voor de permanente zomertijd: een uur minder de sportveldjes verlichten betekent een besparing op de energiefactuur.

20190330_De-Morgen_p-19-mail