Column 13 uit Tokio ‘Gemengd Sporten’ in De Morgen van maandag 2 augustus 2021

Gemengd sporten

Zaterdag. Vijfde. Waarin dan? De 4x400m. Oh ja? De gemengde estafette, voor alle duidelijkheid. Oké,… zit dat ook al op de Spelen? Ja, dat zit ook al op de Spelen en om heel eerlijk te zijn: ik ben niet blij dat België geen medaille heeft – dat zat er nooit in – maar ik kan daar ook niet om treuren.

Wat allemaal op de Spelen hoort en wat niet, daar zal ik later deze week misschien nog eens mijn licht over laten schijnen, maar gemengd sporten alvast niet. Waar het een uiting van is, ik ben er nog niet uit. Van wokeness? Van paternalisme/maternalisme? Van onkunde? Van buikkrampen?

Ook hier weer verschilt topsport van het dagelijkse leven waarin het juist goed is – dat wordt toch gezegd – dat vrouwen en mannen dingen samen doen. Vooral dan dingen die de vrouw vroeger alleen deed, zoals het huishouden, koken, pampers verversen. Of dingen die de man vroeger alleen deed, zoals op café gaan, sporten, voetbal/porno kijken.

Topsport hoort daar niet bij, met de nadruk op niet. En wel hierom: de (top)sportende vrouw is in alle sporten minstens tien procent minder performant dan de man en soms zelfs een kwart minder, als het om pure kracht gaat. Die samen laten (top)sporten, dat geeft ongelukken, dat verschil is niet om aan te zien en het is bijzonder verwarrend.

Wel moet even worden aangestipt dat in enkele olympische sporten vrouwen en mannen al langer samen sporten, bijvoorbeeld de paardensport. In dressuur winnen vrouwen het vaker van mannen dan omgekeerd. Als man ben ik daar blij om. In jumping doen de vrouwen het ook samen met de mannen, maar in al die Spelen hebben ze nog maar één keer een B-medaille gewonnen. Bij eventing gebeurt het wel meer dat vrouwen op het podium staan. En er is natuurlijk de moeder van alle gemengde sporten, het gemengd dweilen, ook wel bekend als curling.

Nog iets over die verwarring. In de series van die onzalige gemengde 4x400m bestond een Britse commentator het om een loper ‘a tremendous leg’ (bedoeld wordt beurt en niet been) te laten lopen omdat hij ongeveer iedereen net niet dubbelde. Tja, hij liep toen wel in de beurt met haast alleen vrouwen en dus zag het er naar uit alsof hij een wereldrecord aan het verbeteren was. Wedstrijdsport voor de vrouw is een verhaal dat ongeveer 120 jaar oud is. Op de eerste Spelen van 1896 waren nog geen vrouwen aanwezig. Op de tweede van Parijs wel, in ‘elegante’ sporten. Later kwamen daar op vraag van de vrouwen – toegestaan door oudere witte mannen – andere sporten bij zoals gymnastiek en ook een beetje lopen. Maar niet te ver want een transpirerende vrouw was mensonterend, zei De Coubertin.

Er zijn bijna evenveel vrouwen op deze Spelen als mannen en in Parijs zal dat echt gelijk zijn. Het bijproduct van die positieve discriminatie is dat je met vrouwen minstens zes en in sommige sporten tien keer betere kansen hebt om medailles te winnen. Wie dat toejuicht, denk nog maar even na, want dat komt toch vooral de rijkere landen met veel atleten ten goede. Hetzelfde geldt voor de verdubbeling van de gemengde sporten – van negen naar achttien – sinds Rio.

Wat heet gemengd? Gemengd dubbeltennis stond al op het programma in Parijs in 1900 en bleef erop tot in 1928. Toen verdween het om pas in 2012 weer op te duiken. Gemengd tafeltennissen, dat nog maar bij deze editie olympisch is geworden, is net als gemengd tennis echt gemengd. Overigens is het gemengd pingpongen gewonnen door Japan. China geklopt. Human Rights Watch zag dit weekend twee nieuwe bewoners bij een heropvoedingskamp arriveren.

In tennis en tafeltennis kan een man een bal naar een vrouw slaan en omgekeerd. Dat is gemengd. De meeste gemengde sporten zijn echter mannen die achter of naast vrouwen lopen, of zwemmen of omgekeerd. Nog erger zijn de gemengde competities waar niets in wordt gemengd maar gewoon de punten worden opgeteld.

Neem nu het mixed judo, dat zaterdag zijn beslag kreeg. Het is niet dat mannen ineens vrouwen door de tatami konden boren. Drie vrouwen en drie mannen van elk land namen het tegen elkaar op. Individueel wonnen de Japanners negen van de vijftien gouden plakken, maar deze moesten ze aan Frankrijk laten.

In het schieten zijn ze helemaal gek geworden. In 1992 won de Chinese Zhang Shan het van alle mannen in de skeet (schieten naar dingen die in de lucht worden geschoten, ooit waren dat duiven). Vier jaar later was skeet alleen nog voor mannen. Tot in 2000. Toen mochten vrouwen weer skeeten. En op deze Spelen – ik verzin niets – is het gemengd schieten weer ingevoerd.